ช่วยด้วย ! กลัวกระต่าย กลัวสับปะรด กลัวอนุสาวรีย์ ฯลฯ - ถามตอบที่ Sanook! Guru

        อย่าทุกข์ไปเลยนะน้องนะ ที่พี่ “ ซองคำถาม ” เคยได้ยินมาน่ะ ก็มีกลัวอะไรกันแปลก ๆ เหมือนกัน เช่น กลัวสับปะรดกลัวอนุสาวรีย์ กลัวกระดาษแก้ว ฯลฯ         กล่าวตามตำราจิตเวชศาสตร์ของสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย เขาบอกเอาไว้ว่า ความกลัวประเภทนี้เรียกว่า   Phobic Disorders           Phobic หรือ Phobia นั้นเป็นคำที่มีรากศัพท์มาจากภาษากรีกว่า quot Phobos quot   ซึ่งหมายถึงความกลัว และยังเป็นชื่อของ เทพเจ้าที่สร้างความตื่นตระหนกให้แก่ศัตรู         Phobic Disorders หมายถึงโรคที่มีความกลัวหรือความวิตกกังวลที่เกิดขึ้นเฉพาะหรือหมกมุ่นอยู่กับบางสิ่งบางอย่างเท่านั้น   เช่น   Agoraphobia กลัวที่โล่ง กลัวการอยู่คนเดียว Claustrophobia กลัวที่แคบ Zoophobia กลัวสัตว์ ฯลฯ   ซึ่งความกลัวเหล่านี้เป็นความกลัวที่แตกต่างไปจากความกลัวปรกติ ทั้งในเชิงของความรุนแรง ระยะเวลาของการเกิด ความมีเหตุผล และการทำให้สมรรถภาพในการทำงานหรือดำเนินชีวิตประจำวันสูญเสียไป         หากจะลองจำแนกแยกแยะลักษณะอาการ   ก็อาจแยกได้เป็นสามกลุ่ม คือ ๑   Simple phobias อาการกลัวเฉพาะต่อเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่น ต่อสัตว์ ต่อที่สูง ต่อสถานที่ปิดมิดชิด อันจะนำไปสู่การหลีกเลี่ยงที่จะต้องเผชิญกับสิ่งเหล่านั้น   อาการนี้มักเกิดขึ้นก่อนอายุเจ็ดขวบ โดยเฉพาะความกลัวสัตว์ ๒   Social phobias อาการสำคัญก็คือ กลัวความรู้สึกกลัวที่จะถูกผู้อื่นจับตามอง หรือถูกดูหมิ่น เป็นความกลัวที่จะกระทำ หรือไม่กระทำ หรือควบคุมตนเองไม่ได้ ในเวลาที่มีคนอื่นอยู่ด้วย หรือมีคนมองอยู่ ผู้ป่วยชนิดนี้มักมาหาแพทย์ด้วยอาการมือสั่น   คลื่นไส้   ปวดปัสสาวะจนกลั้นไม่อยู่ ๓   Agoraphobia อาการสำคัญก็คือ กลัวที่ชุมชนหรือที่ที่มีคนมาก ๆ ซึ่งความกลัวเช่นนี้มักร่วมมากับอาการกลัวการเดินทางกับการขนส่งสาธารณะ เช่น รถไฟ รถเมล์ รวมทั้งที่จำกัด   เช่น อุโมงค์ ลิฟต์ เก้าอี้ร้านตัดผมชาย ฯลฯ         สำหรับสาเหตุนั้นยังไม่สามารถกล่าวได้อย่างชัดเจนว่ามีสาเหตุมาจากอะไรแน่ แต่เท่าที่มีการศึกษามา อย่างเช่น ตัวอย่างการศึกษาสาเหตุของความกลัวตามทฤษฏีของ Freud ที่ทำการศึกษาในเด็กคนหนึ่งที่มีความกลัวม้า Freud วิเคราะห์ว่า ม้านั้นไม่ใช่ความกลัวที่แท้ หากแต่เป็นสัญลักษณ์ของบิดาของเด็ก ซึ่งเด็กกลัวอยู่ในระดับของจิตไร้สำนึก unconcious เป็นการยักย้ายความรู้สึกกลัวต่อบิดาไปสู่วัตถุที่เป็นสัญลักษณ์แทนกันได้ และเป็นสิ่งที่เด็กจะสามารถหลีกเลี่ยงได้ในชีวิตจริง         นอกจากนั้นก็ยังมีการศึกษาตามทฤษฎีการเรียนรู้ ที่มุ่งศึกษาเรื่องเงื่อนไขของความกลัว กล่าวคือ ความกลัวไม่ได้เกิดขึ้นลอย ๆ หากแต่มีเงื่อนไขที่ผู้ป่วยเรียนรู้ ทำนองเดียวกับการที่วางเงื่อนไขให้หนูวิ่งไปสั่นกระติ่งแล้วจะได้กินอาหาร ซึ่งตามทฤษฎีนี้   ได้รับการสนับสนุนมากจากการที่สามารถรักษาผู้ป่วยได้ด้วยวิธีลบล้างเงื่อนไขนั้นเสีย นอกจากนั้นก็ยังมีการศึกษาปัจจัยทางพันธุกรรม ซึ่งจากการศึกษาทางครอบครัวในญาติสายตรงของผู้ป่วยที่เป็น Agoraphobia พบว่ามีโอกาสเสี่ยงในการเกิดโรควิตกกังวลชนิดต่าง ๆ ได้สูง         สำหรับวิธีการรักษาคนที่เป็น Phobic Disorders นี้มีหลายวิธี ได้แก่ จิตบำบัด พฤติกรรมบำบัด และยา หรือใช้ยาร่วมกับการทำจิตบำบัดหรือพฤติกรรมบำบัด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของ Phobic Disorders ที่เป็น รวมทั้งแรงจูงใจของแต่ละคนต่อการใช้วิธีการรักษาแบบใด         สำหรับในกลุ่ม Simple phobias นั้น วิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพก็คือ   การเผชิญหน้ากับสิ่งที่กลัวนั้นโดยตรงเลย ซึ่งเท่าที่ “ ซองคำถาม quot ทราบมา นี่เป็นเรื่องที่ทรมานใจอย่างเหลือแสนทีเดียว พาลให้ไม่อยากไปบำบัดรักษาอะไรทั้งนั้น   นอกจากนั้นก็อาจจะให้พบเจอกับสิ่งที่กลัวนั้นก่อนในจินตภาพก่อนการเผชิญหน้าแบบฉับพลัน ซึ่งอาจทำเป็นกลุ่มได้         ส่วนในกลุ่ม Social phobias นั้น นิยมใช้วิธีฝึกทักษะทางสังคม ร่วมไปกับการให้ยาบางชนิด         และใน   Agoraphobia   นั้นยังไม่พบว่ามีข้อสรุปที่ดีที่สุดที่จะรักษาได้ เท่าที่มีการรักษามา มักจะอยู่ในรูปของการให้ยารักษาอาการซึมเศร้า และส่งเสริมให้กลับเข้าไปเผชิญกับสถานการณ์ที่ทำให้เกิดความกลัวอีกครั้ง         พี่ “ ซองคำถาม quot นึกสงสารน้องกลัวกระต่ายจริง ๆ   แต่อย่าทุกข์ใจไปเลย   จะหายกลัวหรือไม่หายก็ช่างเถิดนะ เราไม่ได้ทำความเดือดร้อนให้ใครนี่นา จริงไหม   แค่เป็นคนดีของสังคมก็พอแล้ว แม้จะเป็นคนดีที่กลัวกระต่ายก็เหอะ “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”