พระราชดำรัสพระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าฯ ถวายชัยมงคล ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา
ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิตฯ วันพฤหัสบดีที่ ๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๖
ขอขอบใจนายกฯ และท่านทั้งหลาย ทั้งข้างในและข้างนอก ที่ได้มาชุมนุมกัน เพื่อให้พรในโอกาสวันคล้ายวันเกิด ซึ่งนับว่าเป็นกำลังใจที่จะมีชีวิตการทำงานต่อไป ที่นายกฯ ได้พูดถึงกิจการที่ได้ปฏิบัติมาในรอบปี ก็ความจริงในรอบปีนี้ สำหรับส่วนตัวไม่ได้ทำอะไรมากนัก เพราะว่ากำลังกายไม่ค่อยดี ประกอบด้วย การไปเข้าโรงพยาบาลหลายครั้ง และเมื่อเข้าโรงพยาบาลจะต้องฟื้นกำลัง เมื่อเดือนก่อนนี้ได้เข้าไปตรวจร่างกาย และใช้เครื่องสมัยใหม่สำหรับตรวจดู เมื่อตรวจดูแล้วเขาให้ดูผลด้วยเครื่องเอกซเรย์ ซึ่งถือว่าเป็นเอกซเรย์ธรรมดาแต่ว่าสมัยใหม่ที่สุด เวลาเขาเอามาให้ดูก็ตกใจว่า เราข้างในเป็นอย่างนั้น เขาก็ปลอกเปลือกหมด เขาเอาออกหมดแม้แต่กระดูก เขาก็หักกระดูกไปให้เห็นข้างใน เลยดู ดู ทำไมเราเดินไม่ตรงเพราะว่ากระดูกมันคด อย่างที่ว่า คดในข้องอในกระดูก เรางอจริงๆ กระดูก
เราก็เชื่อว่า ทุกท่านถ้าไปเข้าเครื่องนั้นคงงอ งอเหมือนกัน ไม่ทราบว่าจะคดเหมือนกันหรือเปล่า แต่ว่าดูแล้วก็ตกใจ แล้วก็ไอ้งอในกระดูกนี่ มันก็ทำให้ประสาทที่อยู่แถวๆ นั้น ถูกบีบไป เลยทำให้เดินไม่ตรง อย่างบางคนเขาบ่นว่า พระเจ้าอยู่หัวหมู่นี้ทำไมเดินไม่ตรง ใจมันตรงแต่ว่ากายมันไม่ตรง แต่ที่น่าดีใจอย่าง ที่สันหลังนั้น มีแห่งหนึ่งที่ชำรุด ชำรุดมาประมาณ ๓ ปี ๔ ปีแล้ว ก็แพทย์เขาก็บอกว่าอันนี้ต้องซ่อมแซม อาจจะต้องผ่าตัด หรืออาจจะต้องใช้วิธีสมัยใหม่ คือ ใช้กาวตราช้างไว้ติด เมื่อทราบจากแพทย์เขาบอกว่า สมัยใหม่นี่เขามีนะ กาวตราช้างสำหรับให้กระดูกมันอยู่ดี เราก็คิดว่า เราก็ปฏิบัติเองได้ กาวตราช้าง กาวอีพ็อกซี่เคยใช้มามาก โดยเฉพาะกาวอีพ็อกซี่ แต่ใช้สำหรับสร้างเรือ เรือใบก็ใช้กาวอีพ็อกซี่มันทนมาก แล้วใช้ก็ไม่ยากนัก ก็เลยนึกว่าน่าจะใช่
ไปดูเอกซเรย์ เห็นตรงที่เป็นเหมือนว่าเอากาวอีพ็อกซี่ไปปะไว้ ปะฝีมือไม่ดีนัก เพราะว่ามันเลอะไปข้างๆ แต่ไม่เสียหาย แต่ตรงที่จำเป็น ตอนแรกกระดูกมันแหลมๆ เดี๋ยวนี้กระดูกมันป้าน มันก็ดูสวยดี หมายความว่าใช้ได้ ตรงนั้นไม่มีปัญหา แล้วก็ประสาทก็ไม่กระทบกระเทือน เป็นอันว่า จากการไปเข้าโรงพยาบาลก็ทราบว่า ร่างกายมันดีขึ้นแล้ว ก็ปรากฏว่า ที่หลังมีการเดินก็ดูดีขึ้น ไม่เขย่งเหมือนก่อนนี้ แต่ยังมีอีกแห่ง ที่ยังซ่อมไม่เสร็จ ต้องใช้เวลานานกว่าจะซ่อมในกระดูกนี่ ก็นึกว่าน่าจะทำได้ ให้ร่างกายมันสมบูรณ์ แต่ใน ๒ ปีที่ผ่านมา ได้เข้าทำการผ่าตัด ๓ ครั้ง ไม่นับที่หัวใจ
นับที่ที่เขาเรียกว่า เออร์เนีย มันมี ๒ ข้าง เราก็ประหลาดใจที่ว่า เออร์เนียโดยมาก ก็เขาทำกันข้างเดียว นี่เราก็ทำทั้ง ๒ ข้าง ข้างหนึ่งเป็นมันโป่งออกมา เขาก็ผ่าตัด ผ่าตัดแล้วก็ยัดเอาไส้ที่เลื่อนเข้าไปใหม่ และเอาตะแกรงไปเข้าคุก ให้ไส้มันเข้าคุก ไม่ให้ออกมาใหม่ เขาบอกไม่มีวันออกมา ได้จำคุกตลอดชีวิต อีกข้างหนึ่งเขาเลยบอกว่า เอ๊ะเราได้ท่าเอาออกมาบ้าง ออกมา อันนี้ตอนนี้ส่วนหนึ่งเป็นความผิดของการพัฒนา
วันนั้นไปที่ปราณฯ ไปที่เขาทำโครงการปลูกป่าชายเลน เขาก็อธิบายใหญ่ เดินไปดูที่เขาอธิบาย และที่เขาอธิบายนั้น เกี่ยวข้องกับการปลูกป่าชายเลน ว่าควรจะทำอย่างไร พอดีมีคนที่เคยเป็นผู้เชี่ยวชาญทะเล ก็มา มาพูดถึงป่า ก็พูดถึงป่าบนภูเขา เลยไม่เข้าใจ คนที่เป็นผู้เชี่ยวชาญนั้น เคยเป็นผู้ต้องดูแลทรัพยากรทางทะเล มาที่ทะเลมาพูดถึงป่า เมื่อพูดถึงป่า ก็ไม่พูดถึงป่าชายเลนด้วยซ้ำ พูดถึงป่าบนภูเขา อันนี้มันผิดประเด็น แต่ก็อธิบายยืดยาวตามเคยของเขา ก็เลยทำให้ยืนอยู่ไม่ได้นั่ง คนอื่นก็เดือดร้อนไปด้วย เขาบอกว่าพระเจ้าอยู่หัวไม่นั่ง เขาก็นั่งไม่ได้
ก็มีผู้เฒ่า เราก็ผู้เฒ่า เขาก็ผู้เฒ่า เขาก็บอกไม่ไหวยืนขาชา ยืน ๒ ชั่วโมงครึ่ง ก็สำหรับผู้เฒ่ามันไม่ใช่น้อย ที่นี้ก็ได้มาดูนิทรรศการ ก็ได้เห็นเรื่องไม่ใช่ที่ปราณฯ เรื่องที่ภาคใต้ เขาอธิบายว่า คลองนั้นทำไม่ได้ เพราะว่าต้องตัดต้นโพธิ์ ต้นไทร ต้นไทรนั้น เขาให้ตัดไม่ได้ เพราะว่ามีผี ผีจริงๆ ที่ต้นโพธิ์นั้น เพราะที่ต้นโพธิ์ ต้นไทรนั้น เป็นที่ที่เขาประหารชีวิตคนพวกผู้ร้าย แล้วที่นั้นเขาก็สร้างศาลเล็กๆ เพื่อที่จะทำให้ผีผู้ร้ายนั้นไม่อาละวาด แต่ถ้าไปตัดต้นไทรนั้น แล้วทำคลองตรงไป ชาวบ้านเขาบอกน่ากลัว กลัวเขาจะโดนลงโทษ ก็ดูๆ ไป นึกว่ามีวิธีที่ทำได้ง่ายๆ ก็คือ อ้อมต้นไทรนั้นออกมานิดหนึ่ง
แล้วถามชาวบ้านๆ ที่เขามาเล่าให้ฟังบอกว่า ถ้าเราให้ชลประทานขุดคลองคดลงไปนิดหนึ่ง เขาจะว่าอะไรไหม ที่ดินตรงนั้นนะ เขาบอกไม่เป็นไร ที่ดินตรงนั้นไม่ห่วง ขอให้เลี้ยงต้นไทรนั้น ก็เป็นอันตกลง ท่านรัฐมนตรีก็อยู่ที่นั่น แล้วก็ท่านอธิบดีชลประทานก็รับว่า จะไปทำ ก็ปรากฏว่า ทำได้แล้ว ก็ไม่ได้ทำให้เสียหายอะไรเลย น้ำก็จะไหลได้ดี ก็เป็นอันว่าไป ไปดูป่าชายเลนก็ได้ผลในการพัฒนาถึงนครศรีธรรมราช คือ ไปดูอะไรที่ไหนก็เลยไป ทีหลังก็มาเจอผู้ที่มาจากพิษณุโลก บังเอิญชาวบ้านคนนั้น เขามาจากที่ ที่อยู่ใกล้แควน้อยของพิษณุโลกที่จะลงมาในแม่น้ำน่าน จำได้ว่าที่ตรงนั้น มันมีที่น่าจะใช้น้ำเพื่อจะทำเขื่อน ที่นับว่าใหญ่พอสมควร ที่จะช่วยในเรื่องถ้ามีขาดน้ำ ก็จะกักน้ำเอาไว้ และปล่อยลงมาสำหรับทำนา ทำการเกษตร
และทั้งในหน้าน้ำเวลาน้ำจะท่วม น้ำมาจากตรงนี้มันมาก จะทำให้แถวพิษณุโลก แถว ๖ อำเภอใกล้ๆ แถวนั้นน้ำท่วมเกือบทุกปี เพราะฉะนั้น ถ้าทำเขื่อนนี้ได้ก็จะดี แล้วก็ถามชาวบ้านว่า เห็นด้วยไหม เขาบอกเห็นด้วย ชาวบ้านนั้นเห็นด้วย บอกว่าเขาไม่ขัดข้อง มีคนที่จะเดือดร้อน อาจจะสัก ๒๐๐ – ๓๐๐ คน ก็เลยบอกเขาว่า ไปเจรจากับพรรคพวกที่นั้น บอกว่าทางราชการเขาจะช่วยหาที่ให้ และจะมีความเป็นอยู่ดีขึ้น เขาก็รับ ทางรัฐมนตรี และอธิบดี ก็รับว่าจะไปทำไปดู เขาก็รีบไปดูแล้วรายงานนายกฯ นายกฯ ก็บอกว่า อย่างนี้ที่ตะกี้บอกว่า เวลาถึงอายุ ๘๐ ก็อีก ๔ ปี หรือ ๘๒ ก็ ๖ ปีก็สร้างเสร็จ
แต่ถ้าทำได้ดีโดยไม่มีปัญหา จะช่วยจังหวัดพิษณุโลก และช่วยอีกในเขตใต้ของแม่น้ำเจ้าพระยานี้ด้วย ทำให้น้ำไม่ท่วม น้ำไม่แล้ง เพราะว่าเขื่อนนั้น ก็จะจุได้มาก ภายหลังก็มีคนเอะอะโวยวายว่า ถ้าสร้างแล้ว จะมีแผ่นดินไหว ก็เลยบอกว่า แผ่นดินนี้ก็จะต้องศึกษา เพราะว่าทั่วทุกแห่ง แผ่นดินไหวเกิดขึ้นได้ ต้องศึกษา ถ้ามีร่องรอยที่จะร้าวได้ เรื่องโลกของเราไม่ได้แข็งแรง โลกของเรามีรอยร้าวเรื่อย เกิดรอยร้าวในดิน ในหินก็มี แล้วรอยร้าวในการเมืองมีมาก ฉะนั้นก็กลัวเหมือนกันว่า สร้างเขื่อนนี้ จะทำให้รอยร้าวในดินเกิด แผ่นดินไหวโครมมา เราก็จะเดือดร้อน
แต่ที่เดือดร้อนที่สุดก็คือ รอยร้าวในคน คนทุกคน คนเดียวก็ร้าวได้ อย่างที่กระดูกร้าว ต้องปะด้วยกาวอีพ็อกซี่ แต่ว่าระหว่างคนหลายคน ในหมู่คนมีรอยร้าว ก็ลำบากมาก จะต้องหาวิธีที่จะประสานสมานความร้าว นี่แถวหน้าทั้งแถว ผู้ใหญ่ทั้งนั้น ก็รอยร้าวกันเยอะ ระหว่างคนหลายๆ พวก ติดๆ กันไม่ติดกร๊อบๆ กันร้าว ไม่สามัคคีกัน อันนี้แหละ ควรจะพูดตอนท้าย ให้ท่านทั้งหลายผู้ที่นั่งอยู่ใกล้ๆ กัน อย่าให้มีรอยร้าว เพื่อให้สามารถสมานสามัคคีกันได้ อันนี้เป็นสิ่งที่ควรจะพูดตอนท้าย แต่นี่เพิ่งเริ่มพูด นี่ก็อย่านึกว่าจบแล้ว ความจริงจบเดี๋ยวนี้ก็ได้แล้ว พูดเยอะแล้ว
แต่อาจจะมีเรื่องที่น่าจะพูดมากกว่านี้ เพิ่งเริ่ม เริ่มถึงไปที่ปราณบุรีแล้ว ใช้ใจบินไปปักษ์ใต้ ที่นครศรีธรรมราช แล้วไปเยี่ยมต้นไทรซึ่งมีผีหลอก แล้วก็ไปที่พิษณุโลกสร้างเขื่อน หมายความว่า วันนั้นไปคุ้ม ไปดูเขาปลูกต้นโกงกาง แล้วก็ได้ทำโครงการเพิ่มเติม หมายความว่า ไม่ต้องไปไหนมาก แต่ก็ด้วยใจ เราสามารถที่จะไปพัฒนาทั่วประเทศ และพัฒนาทั่วทุกแห่ง เมื่อตะกี้คิดหลายอย่าง จากที่นายกฯ พูดว่า ยังมีอีกมากที่ควรจะทำ แล้วก็ที่ท่านนายกฯ พูดถึงว่า มีสื่อมวลชนมาพูด มาถามว่า จะต่อสู้ลัทธิที่คุกคามประเทศไทยเวลานั้น เขาถามจริงๆ นี่มันเป็นเวลา ๒๐ กว่าปี ปีนั้นกำลังวุ่นวาย เขามาสัมภาษณ์หลายครั้ง เราจำได้ทีเดียวที่เขาถาม
ถามในห้องทำงานว่า แผนที่ใหญ่อยู่ในฝา เราก็ให้เขาดูว่า เราไปทำอะไรที่ไหน เขาจึงถามว่า ที่ท่านทำนี้สำหรับต่อสู้ก่อการร้ายใช่ไหม เราบอกว่าก่อการร้ายอะไร มีก่อการร้ายทุกแห่ง ทั้งในเมืองก็มี แต่ว่าที่เราไป ไปดู เราไม่ใช่จะไปปราบก่อการร้าย พูดจริงๆ อย่างที่นายกฯ บอก เรามาสำหรับปราบความจน ความเดือดร้อนของประชาชน ถ้าเราปราบความจน ความเดือดร้อนของประชาชน เหตุก่อการร้ายอะไรต่างๆ ก็บรรเทา ไม่มี ถึงว่าจะต้องพยายามปราบความจน ในการปราบความจนนั้น ก็มี เรียกว่าต้องพัฒนาอาชีพ ความเป็นอยู่ของประชาชน คือ อาชีพไม่ใช่เพียงแต่ปลูกผัก ถั่ว ปลูกงาให้หลานเฝ้า แต่ว่าเป็นเรื่องของให้ความอยู่ดี กินดี ความรู้ การศึกษา
กล่าวว่า ต้องช่วยให้การศึกษาดีขึ้น เพราะว่าถ้าการศึกษาไม่ดี คนไม่สามารถที่จะทำงาน การศึกษาต้องได้ทุกระดับ ถ้าพูดถึงระดับสูง หมายความว่า นักวิทยาศาสตร์ขั้นสูง ถ้าไม่มีการเรียนขั้นประถม ขั้นอนุบาล ไม่มีทางที่จะให้คนไทยขึ้นไปเรียนในขั้นสูง หรือเรียนขั้นสูง เรียนไม่ดี ซึ่งเดี๋ยวนี้ก็ยังไม่ดี เพราะว่าขั้นสูงนั้น ต้องมีรากฐานจากขั้นต่ำ ถ้าขั้นต่ำไม่ดี เรียนขั้นสูงต่างๆ ไม่รู้เรื่อง เมื่อไม่รู้เรื่อง ก็จะทำอะไรที่น่ากลัว เพราะว่าอย่างคนที่ทำระเบิดได้ ทำระเบิดได้ ซึ่งไม่ยากเลยทำระเบิดนี่ แต่ก่อนนี้นับว่ายาก แต่แท้จริงไม่ยาก ที่เขาระเบิดเมื่อเร็วๆ นี้ ที่เกิดเรื่องตะวันออกกลาง เขาไม่ได้ใช้ระเบิดปรมาณูอย่างที่กลัวกัน ใช้ปุ๋ย เอาปุ๋ยมาใส่แล้วก็จุดระเบิดถุงปุ๋ย ระเบิดทั้งตึก
อย่างเมืองไทยก็มีเหมือนกัน เอาระเบิดตึกให้เอาระเบิดปุ๋ยมา แต่เดชะบุญ ที่ระเบิดปุ๋ยมีผีอยู่ ผีนั่นนะ ทำให้เจอได้ว่า มีระเบิดปุ๋ย ครั้งนั้น ก็หลายปีอยู่แล้ว ถ้าไม่มีผีที่อยู่ในระเบิดนั้น ผีจริงๆ นะ ผีจริง คนเขาฆ่าแล้วเอาใส่เข้าไปในถังปุ๋ย ในถังปุ๋ยนั่น ผีมันทำยังไงไม่ทราบ มันโวยวายมา แล้วก็คนเข้าไปเจอ ทำให้เรื่องราวมันมีอยู่ว่า รถที่บรรทุกปุ๋ยนั้น บรรทุกระเบิดปุ๋ยมา ชนกับรถจักรยานยนต์ เขาก็หยุด เพราะว่าเขาก็กลัวเหมือนกัน ถ้าแล่นต่อไปเขาก็ถูกจับ คนขับก็ถูกจับ จะยังไงก็ถูกจับอยู่ดี จักรยานที่ถูกจับนั้นไม่ใช่ผี ผีมันอยู่ในระเบิด ก็เข้าไปเจอ ไปเจอผีในระเบิด
ผีในที่นี้ก็หมายความว่า คนตาย ก็เลยไม่ระเบิดมันก็เลยเป็นหมัน ไม่ได้ระเบิด แต่ที่เมื่อเร็ว ๆ นั้น ที่เขาไประเบิดตึกที่แบกแดด นั่นแหละ ใช้ระเบิดปุ๋ยนี่เอง ไม่ได้ใช้ระเบิดปรมาณู เพราะนี่ก็หมายความว่า วิชาการที่เรียนเอาปุ๋ยมาระเบิดตึก แล้วก็ไม่ได้วิชาการชั้นสูงนัก ไม่ใช่ไฮเทคโน ก็เคราะห์ดีตอนนั้นทราบ ไม่งั้นจะไม่เชื่อเลย ทราบแล้วว่า ปุ๋ย ปุ๋ยสำหรับปลูกข้าว ปลูกผักนั้น ทำเป็นระเบิดได้ เพราะว่าตอนที่มีก่อการร้ายที่แถวบุรีรัมย์ มีทหารเขามาพูด ทหารนี้เขาเกษียณแล้ว เกษียณแล้ว ตอนนั้นเป็นพันเอกพันโท เขาใช้ระเบิดปุ๋ยนี้ทดลอง แล้วเขาก็ถ่ายภาพยนตร์มาให้ดู ถ่ายวิดีโอมาให้ดู ระเบิดแรงมาก
เขาก็บอกว่า เราไม่มีอาวุธที่มีประสิทธิภาพสูงใช้อย่างนี้ดี แล้วก็เขาก็ทำ ก็หมายความว่า ทหารไม่ใช่นักวิทยาศาสตร์ เขาก็ใช้ ใช้ปุ๋ยนี้มา มาใช้เป็นระเบิด เพราะว่าทางราชการผู้มีอาวุธยุทโธปกรณ์ ก็ไม่ได้มีมากนัก แต่ว่าทหารในสนาม เขาก็คิดจะทำพัฒนาอาวุธ ที่จะทำให้ร้ายแรง ระเบิดได้ ระเบิดศัตรูได้ ที่พูดถึงคนที่มีความรู้ ถ้ามีความคิดผิดแปลกได้ ก็ทำอะไรๆ ได้มาก และทหารคนนั้น ก็เรียนจากโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ก็หมายความว่า โรงเรียนนายร้อยก็สอนอะไรๆ ก็ดีเหมือนกัน แต่ดูเหมือนไม่ได้สอน ไม่ได้สอนการทำระเบิด แต่ว่าอย่างไรก็ตาม มีรากฐานความคิดที่แหวกแนว ถ้ามีความคิดแหวกแนวตั้งแต่เด็ก ก็สนใจที่จะพัฒนาอะไรๆ ได้มาก ถ้ามีความคิดสูงก็จะยิ่งดี
ที่เมื่อเร็วๆ นี้ พวกนักเรียนไปแข่งขันโอลิมปิก ไม่ใช่โอลิมปิกวิ่ง หรือโอลิมปิกกีฬา แต่โอลิมปิกวิชาการ หลังๆ นี่ ไปก็นับว่าดีขึ้น ได้เหรียญทองมาได้เพิ่มขึ้น แต่ก่อนนี้ไม่ได้ อันนี้ สมเด็จกรมหลวงนราธิวาสฯ พี่สาวสนใจมาก แล้วก็มาบ่นว่า คน นักเรียนมีความรู้ไม่พอ มีความรู้ไม่พอ เพราะว่ารากฐาน ฐานรากของการเรียนไม่พอ ไม่ดี แล้วก็ฐานรากจะมาจากไหน ก็มาจากโรงเรียนตั้งแต่ชั้นอนุบาล จนกระทั่งชั้นประถม ชั้นมัธยม และถึงขั้นอุดมศึกษา ต้องพัฒนาให้ดี และพัฒนาวิธีความคิด วิธีคิดให้มีความซุกซนในความรู้ คือ ซุกซนอยากเรียนรู้สิ่งที่เป็นประโยชน์ อันนี้เป็นสิ่งที่สำคัญ
ข้าพเจ้าเอง เรียนในชีวิตที่เรียนตั้งแต่เด็ก เริ่มต้นที่เมืองไทย เข้าอนุบาล เข้าอนุบาลอายุ ๓ - ๔ ขวบ แล้วก็จนกระทั่ง ถึงเข้าโรงเรียนอายุ ๕ ขวบ แต่ก็ไม่ได้เรียนต่อในเมืองไทย เพราะว่าต้องตามเสด็จฯ ไปต่างประเทศ และไปเข้าโรงเรียน ก็ตั้งแต่อายุ ๖ ขวบ ถึง ๑๗ ก็ไปอยู่โรงเรียน ตั้งแต่อนุบาล จนกระทั่งถึงขั้นมัธยมฯ ก็พยายามศึกษาในหลักสูตรของโรงเรียนที่เขามี ซึ่งก็นับว่าหลักสูตรของเขาดี เพราะว่าทำให้คิด เขาสนับสนุนให้คิด ไม่ใช่สมัยนี้ อย่างที่เมืองไทยเขาหาว่าครูบังคับนักเรียน แต่มาวิธีที่คิดใหม่ของรัฐบาล ต้องให้นักเรียนสอนครู ซึ่งเป็นไปไม่ได้ เพราะว่าเด็กเพิ่งเกิด เพิ่งเห็นโลก จะสอนครูได้อย่างไร
แต่จริงครูบางคนสอนไม่เป็น รัฐมนตรีบางคนก็สอนไม่เป็น แต่ว่าถ้าสอนให้ถูกหลัก จะทำให้เด็กสอนครูได้ ซึ่งไม่ใช่ว่าถ้าเด็กสอนครู แต่เด็กเกิดมีปัญหาอะไร ก็ให้ยอมให้เด็กพูดขึ้นมา เอ๊ะ นี่อะไร เท่ากับสอนครู คือ ถ้าเด็กร้องขึ้นมาว่า เอ๊ะ นี่อะไร โดยมากครูโกรธ ดูถูกครูแล้ว ทำโทษ หมายความว่าการปฏิรูปศึกษา จะต้องให้มีว่า ให้เด็กเกิดสงสัยได้ และอย่าไปนึกว่าสงสัยครู หรือสงสัยอธิบดี สงสัยปลัดกระทรวง สงสัยรัฐมนตรี อ้ะ ผู้ช่วยรัฐมนตรีก่อน รัฐมนตรีช่วยว่าการ รัฐมนตรีว่าการ
ถ้าเด็กร้องขึ้นมา เอ๊ะ นี่อะไร ฟังเอา อันนี้ที่หมายถึงฟังเด็ก เพราะว่าความที่เด็กไม่ใช่เขารู้ เรียนรู้มา แต่บางคนเขามี ความคิดที่แปลกๆ แหวกแนว เมื่อมีความคิดแหวกแนว เขาร้อง เอ๊ะ ให้ฟังเขา ต้องฟังเขา ที่บอกอย่างนี้เพราะประสบการณ์ของตัวเอง เมื่อเด็กๆ เราไปร้องเอ๊ะ ทำไมเป็นอย่างนั้น แล้วก็ครูก็ดี ครูฝรั่งที่เขาบอกว่า เขาอธิบายมาที่เอ๊ะนั้นคืออะไร เราพอใจ ก็สนใจต่อไป ที่ร้องเอ๊ะนี่ เขาไม่ได้สอนในโรงเรียน อย่างประวัติศาสตร์ เขาสอนเรื่องที่เดี๋ยวนี้เป็นปัญหา เมโสโปตาเมีย เขาสอน แต่สอนเพียง เล็กน้อย เราไปสนใจเมโสโปตาเมีย ก็คืออิรัก อิรักที่เป็นเมโสโปตาเมีย
เมโส ระหว่าง โปตาเมีย ก็แปลว่า แม่น้ำ แม่น้ำระหว่าง ๒ แม่น้ำ แม่น้ำไทกริส กับแม่น้ำยูฟราติช ที่ระหว่างนั้น เป็นเมืองที่เจริญรุ่งเรืองมาก มีเมืองสำคัญๆ ในนั้น เขาก็สอน แต่ว่ามีเมืองบางเมืองสำคัญพอๆ กัน เวลานั้น ก็เป็นเวลาเกือบ ๗๐ ปีแล้ว เอ้อ ๗๐ ปีแล้ว เมื่อ ๔๐ ปีก่อนนี้ ที่ฝรั่งยังไม่ได้ศึกษาดี และยังไม่ได้สอน มาสมัยนี้ เมืองที่เราสนใจ เดี๋ยวนี้เขาถือว่าเป็นเมืองสำคัญกว่าเมืองแบกแดด เมืองบาร์บิโลน แต่ว่าเขาไม่รู้ พอดีได้ไปซื้อหนังสือมา แล้วก็ไปเจอเมืองที่เรียกว่า อูล ตอนนั้นไม่มีใครรู้จักเลย ครูก็ไม่รู้จัก เราก็เอ๊ะ ไปร้องเอ๊ะ มันน่าสนใจนะ ลงท้ายเลยไปซื้อหนังสือนั้นมาอ่าน และก็มีคล้ายเป็นผู้เชี่ยวชาญทางประวัติศาสตร์โบราณ
แล้วมาเดี๋ยวนี้เกิดสงครามอ่าว สงครามที่ในเมโสโปตาเมีย สงครามที่อเมริกันกำลังไปอยู่ที่นั่น ลำบากใจ เราก็รู้ รู้ว่าภูมิประเทศ และคน ประชาชนแถวนั้น มีประวัติศาสตร์อย่างไร หลายพันปี ประวัติศาสตร์ในแถวนั้น เป็นประวัติศาสตร์ที่สำคัญของโลก ซึ่งฝรั่งเขาถือว่า ประวัติศาสตร์ที่สำคัญมีประวัติศาสตร์อียิปต์ ประวัติศาสตร์เมโสโปตาเมีย ประวัติศาสตร์ตอนนั้นไม่รู้จักเท่าไร ประวัติศาสตร์จีน แต่ว่าเดี๋ยวนี้เขารู้จักประวัติศาสตร์อินเดีย ประวัติศาสตร์จีน อเมริกาไม่พูดถึงเพราะว่าเป็นประวัติศาสตร์ที่ใหม่ แต่ว่าในที่สุดก็มี เขาก็ศึกษาไป ก็ประวัติศาสตร์พวกเรียกว่า อินเดีย อินเดียน อินเดียนอเมริกัน อินเดียนเก่า
ที่เขาเรียกอินเดียนนั้น ที่อเมริกา เพราะว่าเขานึกว่าเดินทางไปเจอเมือง ไปเจอดินแดน เขานึกว่าไปถึงอินเดีย อินเดียภารตะ เขาก็เลยเรียกพวกนั้นว่าเป็นอินเดีย แท้จริงไม่ใช่ เป็นคนละเมืองคนละพวก ก็ศึกษา ข้าพเจ้าเองก็เกิดสนใจ สนใจประวัติศาสตร์ของพวกมายา พวกมายานี้ เพื่อนๆ เด็กๆ ก็ไม่รู้จัก เพราะว่าไม่เคยเรียน เขาสอน ไม่สอนในโรงเรียนครูไม่สอน เราก็ต้องสอนครู นี่ ก็แปลกอย่างนี้ เราก็ทำตามนโยบายของท่านนายกฯ มา ตั้งแต่ท่านนายกฯ ยังไม่เกิด เราสอน เราสอนครู และลงท้ายครูเขาก็ยอมรับ ดีอยู่ที่ครูยอมรับ เราก็เลยไม่ถูกดุ ไม่ถูกดุแบนไปเลย
แต่ท่านนายกฯ ก็เห็นว่าควรที่จะให้เด็กๆ สอนครูได้ ถูกต้อง แต่ว่าให้เด็กสอนครู จนกระทั่งครูไม่ได้สอนเด็ก อันนี้เป็นไปไม่ได้ ถ้าเด็กสอนครู เออมันไม่ก้าวหน้า ครูต้องสอนเด็ก ครูดีๆ ยังมี อย่างน้อยในนี้ก็มีครูที่ดีคนหนึ่ง คือท่านนายกฯ ท่านนายกฯ ไปสอนเด็กๆ แบบให้เด็กสอนครู แต่สังเกตดู นายกฯ สอนเด็กให้เด็กสอนครู แต่ว่าท่านนายกฯ ไม่ยอมให้เด็กสอนนายกฯ ก็อันนี้แหละที่ท่านนายกฯ ไปสอนเด็ก ก็เป็นหมัน เพราะว่าท่านนายกฯ ไม่ยอมให้เด็กสอนครู อันนี้ก็ขอโทษนะ สังเกตดู และเห็นว่า ท่านนายกฯ สอน สอนแบบสอน สอนแบบโบราณ อย่างนี้ท่านนายกฯ ไม่ค่อยชอบ โบราณไม่ชอบ ชอบสมัยใหม่ ต้องไอที ไม่ต้องน้อยใจ ข้าพเจ้าเองก็เจอ
เจอก็เพราะว่าเมื่อตอนที่เขามีไอทีใหม่ๆ เขาบอกว่า พระเจ้าอยู่หัวเป็นไอทีคิง เป็นคิงที่เชี่ยวชาญไอที เราก็เหนียมเหมือนกัน เพราะไม่รู้ว่าไอทีคืออะไร ไอทีเป็นอะไรไม่ทราบ เลยต้องศึกษา ต้องศึกษาว่า ไอทีคืออะไร ลงท้ายก็ไม่ค่อยรู้เรื่องไอที แต่ว่าทำท่ารู้ ก็ใช้ แต่ก่อนไม่ได้ใช้คอมพิวเตอร์ ก็มาเริ่มใช้คอมพิวเตอร์ ตอนแรกที่ใช้คอมพิวเตอร์ ตั้งใจจะใช้คอมพิวเตอร์ ไม่ใช่สำหรับทำการ รีเสิร์ช อะไร เนี่ย เราเลยติดท่านนายกฯ พูดภาษาฝรั่ง เขาว่าไอทีนี่จะต้องค้นคว้า วิจัย อะไรต่าง ๆ แต่เราไม่ได้ทำอย่างนั้น เราตั้งใจ ที่จะเขียนโน้ตดนตรี เพราะว่าเขียนด้วยมือมันไม่สวย ก็เลยดูจะเขียนโน้ตดนตรี เขาก็มีวิธีใช้ อะไรละมุนภัณฑ์ ละมุนภัณฑ์สำหรับดนตรี ละมุนภัณฑ์ไม่ค่อยรู้เรื่อง ก็มันละมุน มันนิ่ม นิ่ม ก็เลยทำไปทำมา ละมุนภัณฑ์สำหรับดนตรีนั้น ก็ใส่เครื่องดนตรี เครื่องคอมพิวเตอร์ ใส่เข้าไป มันใช้ไม่ได้ดี
เราก็ตบแต่งของเราเอง ที่เขียนโน้ตดนตรีทุกวันนี้ ใช้ละมุนภัณฑ์ของตัวเอง แต่ว่ามันยาก เขียนยากแต่ก็ใช้ได้ ก็แก้ได้ เลือกที่ใช้ก็เลยลำบาก เพราะว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้ทุกวันนี้อายุ ๑๖ ปีแล้ว ๑๖ ปีได้มาเครื่องนี้ได้มาก่อนอายุ ๖๐ นี่ถ้านายกฯ ทราบก็อู้ ไม่ดี ต้องถวายเครื่องที่ทันสมัยหน่อย ความจริงได้รับเครื่องทันสมัยมา ๕-๖ รุ่นแล้ว ที่ใช้อยู่เดี๋ยวนี้ ปีต่อไปก็มีอีกอันหนึ่ง เขาเอามาให้ ไม่ได้ซื้อ อันแรกเราซื้อไม่ทัน ใช้ล้าสมัยแล้ว ต่อมามีอีกอัน แล้วต่อมาอีกอันๆ ซิสเต็มก็เปลี่ยน จนกระทั่งเราไม่ไหว ตามไม่ทัน เราก็ใช้อันบุโรนั่นนะ อันบุโรซึ่งเดี๋ยวนี้กลัวว่าอีก ๒ ปีมันจะระเบิด เพราะว่าถ้าทำไม่ดีมันระเบิด มันมีทุระเบิดขึ้นมา เพราะว่าใช้มากเกินไป
แต่นึกว่าไม่เป็นไร เพราะเราใช้อย่างปัญญาอ่อนมาก คือไม่ใช้อย่างก้าวหน้า แล้วมานึกดูทำอย่างไร ที่จะใช้คอมพิวเตอร์ที่ทันสมัย จะได้ไม่ต้องอายนายกฯ เลยนึกว่า เมื่อคอมพิวเตอร์นี้หมดอายุจริง ๆ จะก้าวหน้ามาก ถ้าใช้เครื่องคอมพิวเตอร์สมัยใหม่ ตอนนี้ก็จะต้องเรียนแล้ว สอนครูไม่ได้ครูก็ไม่มีแล้ว ครูก็เกษียณหมดแล้ว ก็เลยนึกว่าจะต้องมาขอมาพึ่งครูทักษิณ ก็ไม่มีแล้วครูใน เมืองไทยไม่มีครูอื่น มีแต่ครูทักษิณ อีกหน่อยก็คงต้องเดือดร้อน นายกฯ ต้องเดือดร้อนเพราะว่าจะต้องมาสอน ไม่มีเวลาไปทำอะไรอื่น สอนอยู่นั่นนะ แล้วเราก็ไม่เข้าใจก็ต้องสอนอีก ลงท้ายนายกฯ ทักษิณ ก็บอกว่าข้าพเจ้า ครูข้าพเจ้าต้องฟังลูกศิษย์ เราก็ต้องสอนครูทักษิณ นี่มันเป็นอย่างนี้
สมัยใหม่ วิธีการศึกษาสมัยใหม่ของนายกฯ คืออย่างนี้ จะต้องสอนคุณทักษิณ ใครๆ ก็ต้องสอนทักษิณ แต่ว่ามันไม่ใช่บูรณาการ บูรณาการเราก็ไม่รู้ ไม่เข้าใจ ตอนนั้นนายกฯ ไปประชุมก่อการร้ายที่บาหลี แล้วก็มีท่านรองนายกฯ มา มาบูรณาการซีอีโอ แล้วก็มึนเหมือนกันน่ะ ท่านพูดว่าอะไรบูรณาการ แล้วก็ซีอีโอ แล้วก็ไม่ทราบว่าท่านพูดอะไร ก็เลยอยากถามท่านเหมือนกัน เพราะท่านก็เป็นครู ทำไปทำมามาขอให้เราสอนซีอีโอ เราก็บอกมิบังอาจ มิบังอาจที่จะสอนซีอีโอ ซีอีโอ เขาใหญ่ เขาสั่งได้ทุกอย่าง แล้วตอนหลังปรากฎว่า ก็ถามเขา เขามาตอนนั้นที่เราเจอซีอีโอที่หัวหิน ไม่กี่วันที่หลังเราจะมาเรื่องเอเปกที่กรุงเทพฯ แล่นรถแล่นก็แล่นไม่ได้น้ำท่วม เขาบอกว่าแล่นรถไปไม่ได้ เพราะว่า น้ำท่วมรถนั่งไม่ได้มันจะลอยไป
ก็เลยไปเจอกับผู้ว่าฯ ซีอีโอ ผู้ว่าฯ ซีอีโอ เขาก็งงว่ารู้ได้อย่างไร เพราะผู้ว่าฯ ซีอีโอ เป็นคนเก่ง แต่ซีอีโอสั่งไม่ได้ ที่จริงซีอีโอจะต้องสั่ง แต่คนที่สั่งจะต้องรู้เรื่อง ท่านผู้ว่าฯ นั่นเพิ่งมา ๒ อาทิตย์ มาก็ไม่รู้จักที่เลยไม่เคยมา ผู้ที่อยู่ใต้บังคับบัญชาก็ทำหน้าที่ซีอีโอเหมือนกัน ก็เลยเละเลย เขาบอกว่าน้ำที่ถนนมีน้ำ ๑ เมตร ซึ่งรถแล่นไม่ได้ ทำไปทำมา ภายในชั่วโมงเขาบอก เขาจัดการได้แล้ว มีน้ำเพียง ๑๐ เซนติเมตร เอ๊ะเป็นยังไงนะ ตอนนั้นบอกว่ามีน้ำ ๑ เมตร หมายความว่าผู้ว่าฯ ซีอีโอภายในชั่วโมง ท่านเรียนรู้แล้ว สั่งอย่างนั้น ไม่ให้ปล่อยน้ำมาทางนี้ ให้ปล่อยน้ำไปทางโน้น ลงท้ายก็แล่นรถไปได้ มาที่เขาประชุมซีอีโอกัน มีสเตท วิสิท ตั้งสาม แล้วก็ท่านนายกฯ จัดหมด
แล้วขากลับแห้ง ถึงให้เงิน ๑๘,๑๐๐,๐๐๐ บาท เพื่อให้เขาทำ เพราะว่าน้ำมันไม่ไป ไม่ลง เพราะน้ำถูกกักบีบคันเขื่อน ที่เขาทำไว้ สำหรับไม่ให้น้ำทะเลเข้ามา ตอนนี้น้ำทะเลไม่เข้า แต่น้ำจืดน้ำเขื่อนเขาปล่อยลงมา มันไม่ออก มันเป็นอย่างนี้ เรื่องวิธีปราบน้ำท่วม หรือน้ำแล้ง ถ้าน้ำแล้งก็ต้องกั้นเอาไว้ เพื่อจะให้น้ำเอาไว้เป็นประโยชน์ได้ แต่ถ้าน้ำมันมากก็ต้องปล่อยให้ออกไป ที่นี่ทำไม่ได้เพราะไม่มีทางออก เพราะกั้นน้ำทะเลไม่ให้เข้า น้ำจืดที่มาท่วม ๑ เมตร ก็ออกไม่ได้ ก็เลยให้ต้องตัดถนนหรือตัดเขื่อน ตัดคันป้องกันน้ำเค็มออก น้ำก็พรวดออกไป
หลักวิชาของชลประทานอันนี้ เป็นเรื่องของชลประทาน ที่เขื่อนเพชรรับน้ำจากแม่น้ำเพชร แล้วก็ยกระดับน้ำขึ้น อันนี้เป็นวิชาการชลประทาน ยกระดับน้ำขึ้น สำหรับดันให้เข้าไปในคลองส่งน้ำ น้ำนั้นเขาก็เอาใช้ออกไปในนา ในสวนที่ต้องการน้ำ ในยามปกติก็เป็นอย่างนั้น คลองมีเขื่อนยกระดับน้ำ แล้วดันเข้าไปในคลอง คลองซึ่งส่งไปที่ทำการเพาะปลูก แต่ตอนนี้น้ำมันมาก คลองนั้นจะต้องเป็นคลองระบายน้ำ ซึ่งที่เพชรบุรีไม่มีคลองระบายน้ำ มีแต่คลองส่งน้ำ ท่านอาจไม่เข้าใจความแตกต่างระหว่างคลองส่งน้ำ กับคลองระบายน้ำ ส่งน้ำก็เอาน้ำส่งไปในที่ที่ต้องการ ระบายน้ำแปลว่าเอาน้ำนั่นออกจากที่ที่ไม่ต้องการ
ที่เพชรบุรีไม่มีคลองระบายน้ำ และไม่มีประตูควบคุมน้ำ ประตูมันกั้นน้ำทั้งนั้น ก็เลยทำให้วุ่นวาย ไม่ใช่ความผิดของท่านผู้ว่าฯ ซีอีโอ แต่ท่านไม่รู้ ท่านไม่เคยเรียนชลประทาน ท่านไม่เคยเรียน ดูแผนที่ อย่างที่นายกฯ บอกว่ามีวิชาดูแผนที่ ท่านไม่รู้ แต่ท่านเรียนเร็ว ลงท้ายก็เรียบร้อย ก็เชื่อว่าปีหน้าไม่มีน้ำท่วมเพชรบุรี แต่ก็ต้องทำโครงการให้ครบถ้วน แล้วก็ที่นายกฯ พูดถึงโครงการห้วยบุรี ห้วยบุรีทำตั้งนานแล้ว เป็นอ่างเก็บน้ำ ที่เก็บน้ำได้ ๓๒ ล้านลูกบาศก์เมตร แต่ที่นั่นน้ำเยอะ น้ำก็ต้องปล่อยออกมา ก็มาสมทบทำให้ น้ำท่วมด้านประจวบฯ ที่ทำเขื่อนไม่ได้สูง ไม่ได้ใหญ่ เพราะว่าไม่มีเวลา
สมัยที่สร้างนั่น เป็นสมัยมีก่อการร้าย ช่างไม่กล้าจะชักช้าอยู่ที่นั่น มีช่างถูกยิงตายแล้ว แล้วเจ้าหน้าที่ตำรวจที่คุ้มกันก็ถูกระเบิด ก็ไม่ใหญ่พอ แต่ทีหลังก็เข้าไปได้เรียบร้อย คนก็เข้าไป เข้าไปทำมาหากินมากขึ้น เลยลำบากในการที่จะสร้างเพิ่มเติมที่นั่น แล้วมิหนำซ้ำ ยังมีก่อการร้าย ช้าง ช้างก็อยู่ในนั่น มาก่อการร้ายพวกที่เข้าไปอยู่ในนั่น คนที่อยู่ในนั่นก็เคยเป็นก่อการร้าย ก็เท่ากับกรรมสนองกรรม คือ คนที่จะไปทำที่นั่น ไอ้ช้างก่อการร้าย มันมักจะกินสับปะรดของก่อการร้าย ตอนนี้จะทำอย่างไร เราก็ต้องทำโครงการช่วยช้าง เพื่อจะให้ช้างไม่มากินของเกษตรกรในนั่น รู้สึกว่าเกษตรกรก็เชื่อ เพราะรู้ว่าก่อการร้ายเป็นยังไง ก็เลยเป็นอันว่าตกลง ก็ต้องสร้างเขื่อนให้เก็บน้ำดีขึ้น อย่างมากที่สุดก็คือ ๒ เมตรกว่าๆ ก็หวังว่าจะดี ได้น้ำเพิ่มเติม ๙ ล้านลูกบาศก์เมตร นับว่าไม่เลว มันไม่มาก สู้ที่อื่นไม่ได้ ไม่มากแต่ว่าดีกว่าที่ไม่มี
ความจริงควรจะมีอย่างนี้ทั่วตลอด ให้สามารถที่จะเก็บน้ำแล้วก็ป้องกัน ไม่ให้น้ำมาท่วมตอนหน้าฝน หรือมีพายุเข้ามา ไม่ให้น้ำแล้ง ให้มีน้ำใช้สำหรับการกสิกรรมหรือการบริโภค เดี๋ยวนี้ทั่วโลกเขาบ่นว่าขาดน้ำๆ ในระหว่างที่บ่นว่าขาดน้ำๆ มีคนเขาตาย เพราะถูกน้ำท่วม อย่างฝรั่งเศสใต้เดี๋ยวนี้ ตายไปเกือบ ๑๐ คนแล้ว ทำไม เพราะว่าเขาไม่ได้ทำ ไม่ได้ทำโครงการระบายน้ำ ระบายน้ำที่ถูกต้อง เห็นในแผนที่ เขาก็โชว์มา มันผิด แต่ถ้าแก้ไขลำบาก ลำบากเพราะว่าวิธีที่เขาทำ ถึงเป็นห่วง อย่างกรุงเทพฯ นี่เป็นห่วง ถ้าทำโครงการกั้นน้ำ ไม่ให้ท่วมกรุงเทพฯ อาจจะกำลังสนใจ คันข้างแม่น้ำเจ้าพระยาตลอดกรุงเทพฯ นี่ ถ้าทำให้สำเร็จให้มีประสิทธิภาพสูงน้ำก็จะท่วม เพราะน้ำจะขึ้นสูงขึ้น เป็นหลักของชลศาสตร์
ถ้าทางระบายน้ำ หรือทางเป็นคลองแม้แต่ท่อ ถ้าแคบทำให้ต้องทำให้สูงขึ้น เพื่อให้น้ำผ่านได้มากขึ้น แต่ที่กรุงเทพฯ นี่ลำบากมาก เพราะว่าน้ำไม่อยู่ใกล้ทะเลขึ้นสูง น้ำทะเลก็ขึ้นสูง มันดุลกัน น้ำก็ท่วมออกมา มันไม่มีที่ มันไม่มีที่ที่จะอยู่ ฉะนั้น ต้องทำโครงการที่จะให้มีที่น้ำมีที่อยู่ ถึงว่ามีโครงการแก้มลิง ซึ่ง ณ ต่างประเทศเดี๋ยวนี้เขาทำโครงการแก้มลิง แม้แต่ผู้ที่เป็นต้นตำรับของโครงการป้องกันน้ำท่วม คือที่นิวออร์ลีน และกองพันทหารช่าง ก็เป็นกองพัน กองพลทหารช่างของอเมริกาที่เขาทำ มีการป้องกันน้ำท่วมที่นิวออร์ลีน ซึ่งนิวออร์ลีน เป็นเมืองที่อยู่ต่ำกว่าระดับทะเล เขาทำเขื่อนสูงเป็นกำแพงตลอดรอบ น้ำทะเลขึ้นมาละก็ไม่เข้า แต่ว่าเขาจะกั้นปิดแม่น้ำมิสซิสซิปปี้ไม่ได้ เพราะว่าต้องมีทางให้เรือเข้า นี้ก็ถึง กำลังเดือดร้อน เดี๋ยวนี้มิสซิสซิปปี้ก็น้ำมันมากขึ้น เพราะทำไม ฝนตกมากขึ้น และข้างบนเขากั้นไว้หมด กั้นไม่ให้มิสซิสซิปปี้แผ่ออกไป
แต่ก็มีโครงการเหนือนิวออร์ลีน ซึ่งเป็นทางสำหรับระบายออกทะเล ไปลงแก้มลิงยักษ์ของเขา ซึ่งไม่ใช่แก้มลิง ซึ่งเป็นทะเลนั่นเอง แต่ว่าถึงเวลาน้ำลงมาเขาก็ปล่อยข้างๆ ไปข้างๆ ไปทางตะวันออก ถ้าไม่พอเขายังทำการปล่อยน้ำลงทาง ตะวันตกของเมือง ซึ่งเขาเรียกว่า เป็นคลอง เป็นซูเปอร์คลอง คือ อัดชะปาระยะ เป็นไม่ใช่คลอง เป็นที่ที่จะกว้างออกไป ปกติน้ำไม่ท่วม ขออนุญาต ใครอยากไปทำกสิกรรมที่นั่นแล้วละก็ แต่เขาไม่รับรอง ทางการไม่รับรองว่าน้ำจะไม่ท่วม พอถึงเวลาน้ำก็ท่วมบ้างตรงนั้น ไม่ท
