Great Depression จาก 1929-2008 - Sanook! พีเดีย

    “Great Depression” เป็นวิกฤติเศรษฐกิจโลกซึ่งเกิดขึ้นในปี ค.ศ.1929 หรือสมัยรัชกาลที่ 7 ใครที่เคยอ่านนวนิยายเรื่องสี่แผ่นดิน ของ ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช คงจะจำได้ว่าช่วงนั้น คุณเปรม สามีของแม่พลอยต้องดุลตัวเองออกจากงานเพื่อให้งบประมาณของกรมตัวเองที่ถูกสมดุลแทนการปลดลูกน้อง Great Depression ในครั้งนั้นแม้จะมีหลายสาเหตุและการถกเถียงถึงสาเหตุก็ยังไม่เป็นที่สิ้นสุด แต่ก็ปฎิเสธไม่ได้ว่าเหตุการณ์ 29 Crash ซึ่งหมายถึงเหตุการณ์ที่ตลาดหุ้นนิวยอร์กล่มในเดือนตุลาคมปี ค.ศ.1929 ซึ่งเป็นเหตุการณ์ต่อเนื่องกันตั้งแต่วันพฤหัสบดีที่ 24-วันอังคารที่ 29 ประกอบกับการผ่าน พรบ.ภาษีศุลกากร Smoot-Hawley เพื่อจัดการเก็บจากสินค้านำเข้ากว่า 20,000 รายการ ซึ่งเป็นสาเหตุให้ประเทศอื่นๆตอบโต้ด้วยการขึ้นภาษีศุลกากรในลักษณะเดียวกันซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดวิกฤติทางเศรษฐกิจในสหรัฐอเมริกาเลวร้ายลงและฉุดให้เศรษฐกิจของประเทศอื่นๆดิ่งลงเหวไปพร้อมกัน 

   เหตุการณ์วิกฤติเศรษฐกิจโลกที่เรากำลังเผชิญอยู่ในขณะนี้และทำท่าจะกลายเป็น Great Depression ลูกที่สอง สหรัฐอเมริกาก็ได้รับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพจัดขึ้นอีก สิ่งที่น่าเป็นห่วงสำหรับ Great Depression 2008 ก็คือโลกวันนี้เชื่อมโยงกันกว้างขวาง ล้ำลึกและติดต่อกันได้อย่างรวดเร็วกว่าเมื่อ 80 ปีก่อนมาก ผลกระทบที่เกิดขึ้นจึงรวดเร็วและรุนแรงกว่าแต่ก่อนมาก ผมได้เคยมีโอกาสรายงาน Global Financial Stability Report (GFSR) ซึ่งจัดพิมพ์โดยกองทุนการเงินระหว่างประเทศ หรือ IMF ซึ่งได้รายงานว่า Great Depression ลูกที่สองกำลังจะเกิดขึ้น และประเทศต่างๆถ้าหากไม่อยากให้เศรษฐกิจของตัวเองโดนดึงดิ่งลงไปเหมือนคราวก่อนก็ให้รีบดำเนินการร่วมกัน

   ในรายงานดังกล่าว IMF ได้คาดการณ์ว่าสถาบันการเงินของสหรัฐอเมริกายังจะต้องเสียหายอีกไม่ต่ำกว่า 1.4 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ และแม้ขณะนี้ผลเสียหายได้กระทบต่อยุโรปแล้ว แต่เครือข่ายการลงทุนที่เชื่อมโยงกันทั่วทั้งโลกจะทำให้กลุ่มประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย รวมทั้งตลาดเกิดใหม่ไม่ว่าจะเป็นจีน อินเดีย และประเทศอื่นๆในเอเชียตะวันออกจะได้รับผลกระทบที่รุนแรงต่อไป รายงานฉบับนี้กล่าวอีกว่าแม้จะสามารถสร้างกลไกเพื่อระงับสาเหตุต่างๆได้ทัน กระบวนการทยอยล่มสลายจะยังคงดำเนินไปอีกถึงปีหน้า และจะช้ากว่านั้นหากยังไม่รีบดำเนินการทันที คำแนะนำของ IMF ดูจะสอดคล้องกับสิ่งที่รัฐบาลสหรัฐอเมริกาและธนาคารกลางวางแผนที่จะลงมือ โดยกล่าวถึงกระบวนการสามขั้นตอน ได้แก่ การประกันสินทรัพย์ต่างๆที่เป็นปัญหาออกจากธนาคาร การหาทางอัดฉีดเงินทุนให้กับสถาบันการเงินที่สามารถอยู่รอดได้ แต่ได้รับผลกระทบจากความตื่นตระหนกของตลาด และการช่วยเหลือให้ตลาดทุนกลับสู่ภาวะปกติ การทยอยล้างหนี้ด้วยการขายทรัพย์สิน (Deleverage) ครั้งใหญ่ คงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ IMF เรียกร้องให้การขายทรัพย์สินเพื่อล้างหนี้เป็นไปอย่างไม่ตื่นตระหนก อย่างที่เรียกว่า Fire sale จนทำให้มูลค่าของทรัพย์สินโดยรวมได้รับความเสียหายไปมากกว่านี้

   IMF คาดว่าตลาดทุนจะยังคงต้องการเงินทุนอีกประมาณ 6.75 แสนล้านเหรียญ ซึ่งในภาวะปัจจุบันคงไม่สามารถทำได้ จึงเห็นว่าแหล่งเงินจากภาครัฐยังมีความจำเป็น หรือไม่เช่นนั้นก็ต้องเป็นความร่วมมือของสถาบันการเงินขนาดใหญ่ทั่วโลก นอกจากนี้ IMF ยังได้ส่งสัญญาณเตือนไปยังตลาดดาวรุ่งทั้งหลายทั้งที่อยู่ในยุโรปตะวันออก แอฟริกา เอเชียตะวันออก ละตินอเมริกา และตะวันออกกลาง ซึ่งเป็นเป้าหมายการลงทุนของประเทศที่พัฒนาแล้ว ปัจจุบันประเทศเหล่านี้ส่วนใหญ่ประสบปัญหาการขาดดุลบัญชีเดินสะพัด (Current Account Deficit) ในช่วงระยะเวลาหกเดือนที่ผ่านมา โดยเฉพาะยุโรปตะวันออกและเอเชียที่ประสบปัญหาเงินเฟ้อ และปัญหาการส่งออก อีกทั้งยังให้เตรียมรับมือการทยอยไหลออกของเงินทุนอย่างต่อเนื่อง

   ในการป้องกันมิให้ปัญหาในประเทศลุกขึ้นมาสร้างความเสียหายให้กับชาวบ้านอีก IMF เตือนให้ผู้มีอำนาจในการกำกับดูแลเศรษฐกิจมีการตรวจสอบความเสี่ยงของสถาบันการเงินอย่างใกล้ชิด สร้างมาตรฐานการควบคุมความเสี่ยงของสถาบันการเงิน สถาบันต้องมีการบริหารสภาพคล่องที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะสถาบันการเงินที่มีธุรกรรมข้ามชาติ ไม่ว่าระบบและทางออกที่ IMF จะเสนอเป็นอย่างไร เงื่อนไขแรกที่ต้องทำความเข้าใจคือ เศรษฐกิจของสหรัฐอเมริกาคงจะไม่เป็นกรรมสิทธิ์ของสหรัฐอเมริกาแต่เพียงผู้เดียวอีกต่อไป ตราบที่สหรัฐอเมริกายังรักที่จะค้าขายและลงทุนกับประเทศอื่นๆในโลกการค้าเสรีใบนี้