09 กรกฎาคม พ.ศ.2524 : หมู่เกาะสุรินทร์ ได้รับการประกาศจัดตั้งให้เป็น อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์
9 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 หมู่เกาะสุรินทร์ ได้รับการประกาศจัดตั้งให้เป็น "อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์" เป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 29 ของประเทศไทย นับเป็นหมู่เกาะที่มีแนวปะการังน้ำตื้นและน้ำลึกที่สวยงามและสมบูรณ์ที่สุดของเมืองไทยที่มีชื่อเสียงติดอันดับโลก ในอดีตหมู่เกาะแห่งนี้เคยเป็นป่าสงวนแห่งชาติ เป็นพื้นที่สัมปทานปิโตรเลียม และเคยถูกเสนอให้เป็นค่ายญวนอพยพ แต่เนื่องจากธรรมชาติทั้งบนบกและใต้น้ำมีความอุดมสมบูรณ์มาก กรมป่าไม้จึงพยายามเสนอหให้เป็นอุทยานแห่งชาติ จนประสบความสำเร็จในที่สุด อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์อยู่ในทะเลฝั่งอันดามัน ที่ ต. พระทอง อ. คุระบุรี จ. พังงา มีพื้นที่ 135 ตารางกิโลเมตร (84,357 ไร่) ร้อยละ 76 ของพื้นที่เป็นทะเล ส่วนที่เหลือเป็นแผ่นดิน ประกอบด้วยเกาะ 5 เกาะ ได้แก่ เกาะสุรินทร์เหนือ เกาะสุรินทร์ใต้ เกาะตอรินลา (เกาะราบ) เกาะปาจุมบา (เกาะมังกร) และเกาะสต๊อร์ก (เกาะไฟแว่บ) ในบริเวณนี้ยังมีกองหินโผล่พ้นน้ำอีก 2 แห่ง ได้แก่ หินแพและหินกอง และกองหินปริ่มน้ำ "ริเชลิว" ซึ่งเป็นจุดดำน้ำสำคัญที่สุดแห่งหนึ่ง ปัจจุบันกำลังผนวกเข้ากับอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์ อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์นับเป็นห้องเรียนธรรมชาติที่สมบูรณ์ทั้งบนบกและในทะเล มีทั้งป่าดิบชื้น ป่าชายหาด ป่าชายเลนมาประจบกับแนวปะการัง จึงมีความหลากหลายทางชีวภาพสูงมาก ตั้งแต่ปลาการ์ตูนตัวเล็ก ๆ ไปถึงปลาขนาดใหญ่ที่สุดในโลกอย่างฉลามวาฬ หอยมือเสือ ปูเสฉวน นกกระแตผีชายหาด นกชาปีไหน รวมทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น บ่าง นอกจากนี้ยังมีหมู่บ้านของชาวเล "มอแกน" หรือ "ยิบซีแห่งท้องทะเล" ประมาณ 200 คนซึ่งเป็นชาวเลกลุ่มสุดท้ายที่ยังดำรงวัฒนธรรมดั้งเดิมมากที่สุด ในอดีตชาวมอแกนเคยแล่น "เรือก่าบาง" เป็นเรือไม้ระกำเร่ร่อนหาปลาไปทั่วน่านน้ำอันดามัน ปัจจุบันได้ตั้งหมู่บ้านอยู่ที่เกาะสุรินทร์ใต้ ขายของที่ระลึกให้นักท่องเที่ยว และบางส่วนทำงานเป็นลูกจ้างของอุทยานฯ
