โทษต้องห้าม(interdict) ในนิกายโรมันคาทอลิกหมายถึงการตำหนิโทษโดยคริสตจักร โทษต้องห้ามอาจจะประกาศต่อ อาณาจักร ท้องถิ่น หรือ ต่อบุคคล บทประกาศโทษต่อบุคคลจะลงโทษผู้หนึ่งผู้ใดโดยการระบุชื่อ
การประกาศโทษต้องห้ามต่ออาณาจักรหรือท้องถิ่นจะเป็นการห้ามเข้าร่วมพิธีศีลศักดิ์สิทธิ์ในคริสตจักรคือจากดินแดนหรืออาณาจักรที่ถูกบังคับโดยบทประกาศ โทษต้องห้ามท้องถิ่นต่ออาณาจักรเทียบเท่ากับการตัดขาดจากศาสนาที่ทำต่อบุคคล ที่จะเป็นการปิดทุกโบสถ์ในดินแดนดังกล่าว และไม่อนุญาตให้มีพิธีศีลศักดิ์สิทธิ์ใด ๆ ที่รวมทั้งการแต่งงาน การสารภาพบาป และการโปรดศีลมหาสนิท ที่ยกเว้นก็จะมีการอนุญาตให้ทำพิธีรับศีลล้างบาปได้ และ การเจิมผู้ป่วย และ การทำศาสนพิธีเนื่องในวันศักดิ์สิทธิ์ทางศาสนา
การออกบทประกาศโทษเป็นเครื่องมือที่ใช้โดยพระสันตะปาปาในยุคกลางในการแสดงอิทธิพลต่อประมุขในยุโรป เช่นในกรณีที่สมเด็จพระสันตะปาปาอินโนเซนต์ที่ 3 ทรงออกประกาศโทษต้องห้ามเป็นเวลาห้าปีต่อราชอาณาจักรอังกฤษ ระหว่างปี ค.ศ. 1208 จนถึงปี ค.ศ. 1213 หลังจากที่พระเจ้าจอห์นแห่งอังกฤษทรงปฏิเสธการแต่งตั้งสตีเฟน แลงทันเป็นอาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรีโดยพระสันตะปาปา หรือในกรณีที่สมเด็จพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 11 ทรงออกประกาศโทษต่อเมือง ฟลอเรนซ์ในเดือนมีนาคมปี ค.ศ. 1376 ระหว่างสงครามแปดนักบุญ ขณะที่สมเด็จพระสันตะปาปาปอลที่ 5ทรงประกาศโทษต้องห้ามต่อเมืองสาธารณรัฐเวนิสในปี ค.ศ. 1606 หลังจากที่เจ้าหน้าที่ไปทำการคุมขังบาทหลวงสององค์ โรมเองก็ตกอยู่ภายใต้โทษต้องห้ามโดยสมเด็จพระสันตะปาปาเอเดรียนที่ 4 หลังจากที่เกิดการปฏิวัติที่นำโดยอาร์โนลด์แห่งเบรสเชีย
การประกาศโทษต้องห้ามอาจจะเป็นการลงโทษต่อบุคคลผู้หนึ่งผู้ใด หรือกลุ่มบุคคลก็ได้ เทียบเท่ากับการตัดขาดจากศาสนาตรงที่ผู้ที่ถูกลงโทษจะถูกห้ามมิให้เข้าร่วมในศีลศักดิ์สิทธิ์ใด ๆ หรือเข้าร่วมในพิธีสักการะของสาธารณชนแต่มิได้ห้ามผู้ถูกลงโทษจากการดำเนินการดำรงตำแหน่งทางศาสนาต่อไป
บิชอปในคริสตจักรแองกลิคันคอมมิวเนียนตามทฤษฎีแล้วยังคงมีอำนาจในการประกาศโทษต้องห้าม แต่ก็มิได้มีการปฏิบัติกันมาตั้งแต่การปฏิรูปศาสนาในอังกฤษ
แหล่งที่มา : https://th.wikipedia.org/wiki/โทษต้องห้าม
