ใครๆ ก็รู้โทษภัยของบุหรี่เป็นอย่างดีไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่เพราะวงการแพทย์และสาธารณสุขบ้านเราเค้ารณรงค์เรื่องนี้กันมาอย่างต่อเนื่องว่าเป็นต้นเหตุของสารพัดมะเร็งโดยเฉพาะมะเร็งปอด จนหลายคนเข้าใจผิดคิดว่าผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งปอดนั้นสูบบุหรี่กันทุกคน เห็นได้จากคำถามยอดฮิตที่ชอบถามกันบ่อยๆ ว่าไม่ได้สูบบุหรี่ทำไมถึงเป็นมะเร็งปอดได้ ยิ่งล่าสุดอดีตนักกีฬาแบดมินตันทีมชาติไทยที่พึ่งเสียชีวิตจากมะเร็งปอด ทั้งๆ ที่ไม่สูบบุหรี่ไม่ดื่มเหล้าและแข็งแรงดีมาตลอด แสดงให้เห็นว่าคนส่วนใหญ่ยังมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนเรื่องสาเหตุของมะเร็งปอดในผู้ป่วยที่ไม่สูบบุหรี่อยู่มากเลยทีเดียว
จากสถิติพบผู้ป่วยมะเร็งปอดที่ไม่สูบบุหรี่อยู่ประมาณ 10-15 เปอร์เซ็นต์ของผู้ป่วยมะเร็งปอดทั้งหมดและ 2ใน 3ของผู้ป่วยกลุ่มนี้มักเป็นผู้หญิง ในระยะหลังพบว่ามะเร็งปอดในผู้หญิงเอเชียที่ไม่ได้สูบบุหรี่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนั้นชนิดของเซลล์มะเร็งปอดที่พบในผู้ป่วยมะเร็งปอดทั้ง 2กลุ่มก็มีความแตกต่างกัน ในผู้ป่วยมะเร็งปอดที่สูบบุหรี่ มักเป็นเซลล์มะเร็งชนิดสแควร์มัสที่มักพบก้อนบริเวณทางเดินหายใจ มักมีอาการแสดงให้เห็นได้เร็วกว่า เช่น มีอาการไอหรือไอเป็นเลือด ในขณะที่ผู้ป่วยมะเร็งปอดที่ไม่สูบบุหรี่นั้น มักเป็นเซลล์มะเร็งชนิดอะดีโนคาร์ซิโนม่าที่มักพบก้อนที่เนื้อปอดในส่วนที่ห่างจากทางเดินหายใจ ทำให้ไม่แสดงอาการให้เห็นในช่วงแรก อาการที่พบบ่อยก็เช่น หายใจสั้น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย หรือปวดตามข้อหรือตามกระดูกจากมะเร็งแพร่กระจายไปทางกระแสเลือด เซลล์มะเร็งปอดอีกชนิดหนึ่งที่พบได้บ่อยในคนที่ไม่สูบบุหรี่คือ บรองโคแอลวีโอล่าร์คาร์ซิโนม่าหรือบีเอซี ซึ่งมักพบในผู้หญิงอายุน้อยและในช่วงหลังนี้กำลังมีอุบัติการณ์เพิ่มสูงขึ้นทั่วโลกโดยไม่ทราบสาเหตุ
หากไม่นับเรื่องการได้รับควันบุหรี่โดยที่ตนเองไม่ได้สูบเองหรือที่เรียกว่าได้รับควันบุหรี่มือสองที่เป็นสาเหตุของมะเร็งปอดได้เช่นกันอยู่แล้วนั้น ปัจจัยอื่นๆ ที่พบว่าเป็นสาเหตุได้บ่อยในกลุ่มผู้ป่วยมะเร็งปอดที่ไม่ได้สูบบุหรี่และไม่เคยสูบบุหรี่เลยก็เช่น ก๊าซเรดอน กรรมพันธุ์ แร่ใยหิน มลพิษทางอากาศ ไอละอองจากน้ำมันทอดซ้ำ 3หัวข้อหลังเคยพูดถึงในตอนก่อนๆ มาแล้ว ส่วนเรื่องก๊าซเรดอนเอาไว้โอกาสหน้าค่อยว่ากันเพราะมีเนื้อหารายละเอียดค่อนข้างมาก ในเรื่องของกรรมพันธุ์นั้น งานวิจัยส่วนใหญ่เห็นพ้องต้องกันว่าในคนที่มีพ่อแม่ปู่ย่าตายายพี่น้องสายตรงเป็นมะเร็งปอด บุคคลผู้นั้นมีโอกาสเป็นมะเร็งปอดมากกว่าคนทั่วไปอยู่แล้ว ไม่ว่าจะสูบบุหรี่หรือไม่สูบก็ตาม เพราะฉะนั้นคนที่ไม่เคยสูบบุหรี่เลยแต่มีญาติพี่น้องสายตรงเป็นมะเร็งปอดก็มีความเสี่ยงมากพออยู่แล้ว และหากได้รับสาเหตุปัจจัยอื่นๆ ข้างต้นผสมโรงเข้าไปด้วยอีก ก็คงไม่ต้องสงสัยหรือมาตั้งคำถามกันอีกนะครับว่า ไม่ได้สูบบุหรี่ทำไมถึงเป็นมะเร็งปอดได้
ก่อนจากขอย้ำอีกครั้งว่ามะเร็งปอดในคนที่ไม่สูบบุหรี่ เมื่อผู้ป่วยแสดงอาการและมาพบแพทย์มักเป็นในระยะที่โรคลุกลามไปมากแล้ว เพราะฉะนั้นหมั่นตรวจร่างกายและเอ็กซเรย์ปอดเป็นประจำ ถ้ามีอาการผิดปกติของระบบทางเดินหายใจและไม่ดีขึ้นนานกว่าหนึ่งหรือสองสัปดาห์ ก็รีบไปพบแพทย์นะค่ะขอบอก
ที่มาข้อมูล : คมชัดลึกออนไลน์ คอลัมน์...รู้ทันมะเร็ง : ไม่สูบบุหรี่ ทำไมยังเป็นมะเร็งปอด? โดย นพ.วีรวุฒิ อิ่มสำราญ
ที่มาข้อมูล thaihealth.or.th
ที่มารูปภาพ smokefreezone.or.th
