ปรากฏการณ์แมงกะพรุนหลากสีหรือแมงกะพรุนถ้วยเป็นอีกปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่คนให้ความสนใจ สำหรับแมงกะพรุนหลากสีหรือ "แมงกะพรุนถ้วย" นั่นเอง ที่โผล่ลอยตามผิวน้ำจำนวนมาก ณ หาดราชการุณย์ สภากาชาดไทย บ้านเขาล้าน อ.เมือง จ.ตราด จนกลายเป็นข่าวใหญ่โตและมีผู้คนแห่ไปดูกันมากมาย โดยในปีนี้ก็เช่นกัน ช่วงเวลาเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน (2556) หรือช่วงปลายฝนต้นหนาวนั่นเอง เริ่มมีแมงกระพรุนเปลี่ยนสีและลอยขึ้นมาเหนือน้ำบางแล้ว เป็นแพยาวประมาณ 100 เมตร ส่วนใหญ่เป็นแมงกะพรุนสีขาวขุ่น ส่วนสีอื่นๆ เช่น ฟ้า น้ำตาลไหม้ น้ำตาลอ่อน ม่วง มีพอให้เห็น ส่วนจำนวนจะมากน้อยก็ขึ้นอยู่กับอุณหภูมิ กระแสน้ำ และอีกหลายๆ ปัจจัยแมงกะพรุนถ้วยแมงกะพรุนถ้วย เป็นสัตว์น้ำไม่มีกระดูกสันหลังจำพวกแมงกะพรุนชนิดหนึ่ง อยู่ในสกุล Aureliaมีรูปร่างคล้ายกับถ้วย คือ เมดูซ่าด้านบนของร่างกายจะโค้งนูน ส่วนด้านล่างเว้าเข้าเป็นด้านที่มีปาก ตรงบริเวณขอบมีนวดโดยรอบและมีอวัยวะรับความรู้สึกที่เรียกว่า เทนตาคูโลซีสต์ เรียงอยู่ตรงขอบเป็นระยะ ๆ เทนตาโคลูซีสต์แต่ละหน่วยประกอบด้วย ด้านล่างของลำตัวเป็นช่องปากอยู่บนมานูเบรียม รอบ ๆ ปากมีออรัลอาร์ม ลักษณะแบนและยาวรวม 4 อัน บริเวณนี้มีเนมาโตซิสต์ หรือเข็มพิษอยู่มาก ออรัลอาร์มทำหน้าที่จับเหยื่อเข้าปากเช่นเดียวกับหนวดของไฮดรา ต่อจากช่องปากเป็นเอนเตอรอนซึ่งแยกออกเป็น 4 กระเปาะ ต่อจากกระเปาะแต่ละอันมีท่อรัศมีมากมายผ่านมีโซเกลียไปยังท่อวงแหวน ที่อยู่รอบขอบของร่างกาย และในแต่ละกระเปาะจะมีอวัยวะสืบพันธุ์รูปตัวยู กระเปาะละอัน ติดอยู่กับพื้นล่างของเยื่อแกสโตรเดอร์มีส ทำหน้าที่สร้างเซลล์สืบพันธุ์ผิวนอกของร่างกายทั้งหมดเป็นเซลล์เอปิเดอร์มี ส่วนเซลล์ที่บุในระบบย่อยอาหาร ตลอดจนท่อต่าง ๆ ภายในร่างกาย รวมทั้งอวัยวะสืบพันธุ์เป็นเซลล์ในชั้นแกสโตรเดอร์มีสแมงกะพรุนถ้วย ถือเป็นแมงกะพรุนที่มีพิษ แต่ไม่ร้ายแรงถึงขั้นมีอันตรายต่อชีวิต แมงกะพรุนถ้วยมีสีสันต่าง ๆ กันที่หลากหลาย อาศัยอยู่ทั้งในเขตน้ำตื้นและน้ำลึก ในช่วงเช้าส่วนมากจะพบมากในเขตน้ำตื้น เพราะจะถูกน้ำทะเลพัดมาในเวลากลางคืน และก็จะหาอาหารในเขตน้ำตื้นไปด้วยในช่วงที่อยู่ในเขตน้ำตื้น ซึ่งอาหารก็ได้แก่ ปลาและสัตว์น้ำขนาดเล็กต่าง ๆ โดยการใช้เข็มพิษให้หมดสติ และกินเป็นอาหารในประเทศไทยในช่วงราวเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน อันเป็นช่วงปลายฝนต้นหนาว จะมีปรากฏการณ์แมงกะพรุนถ้วยหลากหลายสีลอยตัวมารวมตัวกันเป็นฝูงใหญ่ในหลายชายหาดที่จังหวัดตราด ทำให้ทะเลบริเวณนั้นแลดูน่าตระการตา เต็มไปด้วยสีสัน อันเนื่องจากแมงกะพรุนจะลอยตัวขึ้นมารับแสงแดดในช่วงเวลานี้ เพื่อเอื้อต่อการขยายพันธุ์ ซึ่งแมงกะพรุนถ้วยมีวัยเจริญพันธุ์อยู่ในช่วงอายุประมาณ 1 ปี
สำหรับผู้ที่ต้องการชมความงามของแมงกะพรุนเปลี่ยนสี สามารถจองที่พักกับเจ้าหน้าที่ศูนย์ราชการุณย์ สภากาชาดไทย บ้านเขาล้าน ได้ที่ โทร. 039-501018, 039-521838, 089-7692475, 081-9262803 เพื่อเตรียมเรืออำนวยความสะดวก ส่วนช่วงเวลาที่เหมาะกับการนั่งเรือชมแมงกะพรุน คือ 06.00-13.00 น.
ข้อมูลประกอบ th.wikipedia.org
