การตักบาตรน้ำผึ้งเป็นกิจกรรมที่น้อมนำให้ระลึกถึงองค์ผู้มีพระภาคเจ้าที่มีความเกี่ยวข้องกับสัตว์เดียรัจฉาน สัตว์ยังรู้คุณค่าของศาสนาด้วยการเสาะแสวงหาภิกษาหารนำมาถวายพุทธองค์เพื่อได้สดับตรับฟังธรรม พุทธศาสนิกชนจึงนำรูปแบบของการนำปัจจัยมาถวายเพื่อจุดหมายการได้ฟังธรรมเทศนาเช่นกัน
ที่มาของงาน
เพื่อจะถวายพระท่านไปทำเป็นน้ำกระสายยา หรือเป็นเภสัชสำหรับพระภิกษุสงฆ์ตามพระวินัย ส่วนน้ำตาลนั้นก็น่าจะอนุโลมเข้ามา ผ้าแดงที่ใช้รองก้นบาตรก็เป็นผ้ากันเปื้อน เมื่อน้ำผึ้งเต็มบาตรแล้วอาจจะไหลเยิ้มลงนอกบริเวณก็ได้ประเพณีนี้กล่าวกันว่า เนื่องมาจากพระพุทธเจ้าเสด็จไปประทับอยู่ในป่า มีช้าง และลิง อุปฐากพระพุทธองค์ด้วยน้ำผึ้ง และน้ำ หรืออีกนัยหนึ่งว่า พระเจ้าอโศกมหาราช ครั้งเสวยพระชาติเป็นพ่อค้าน้ำผึ้ง ได้ถวายน้ำผึ้งแด่พระปัจเจกพุทธเจ้า เพื่อท่านจะได้นำไปทำกระสายยา ส่วนผ้าแดงนั้น ก็ว่าเนื่องมาจากมเหสีของพระเจ้าอโศกมหาราช ที่เสวยพระชาติเป็นหญิงเข็ญใจ เมื่อเห็นพระปัจเจกพุทธเจ้า มีน้ำผึ้งอันเปื้อนที่ก้นบาตร จึงถวายผ้าสไบที่นางมีอยู่ ถวายเพื่อรองบาตรก้นเปื้อนและนางก็ตั้งความปรารถนา ขอเป็นพระมเหสีของพ่อค้าผู้ถวายน้ำผึ้ง ซึ่งตั้งความปรารถนาขอเป็นพระมหากษัตริย์ อันเนื่องมาจากอดีตนิทานฉะนี้ ชาวมอญจึงได้ถือเป็นประเพณีสืบๆ ต่อกันมาตราบเท่าทุกวันนี้
ความสำคัญ
การตักบาตรน้ำผึ้ง เป็นประเพณีการถวายน้ำผึ้งแก่ภิกษุและสามเณร ของชาวรามัญที่วัดพิมพาวาส อำเภอบางปะกง สืบเนื่องมาจากความเชื่อว่าในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าเสด็จประทับที่ป่าเลไลย์ มีช้างและลิงคอยอุปัฏฐากโดยการนำเอาอ้อยและน้ำผึ้งคอยถวาย ต่อมาจึงทรงมีพุทธานุญาตให้ภิกษุสามเณรรับน้ำผึ้งและน้ำอ้อยมาบริโภคเป็นยาได้
พิธีกรรม
การตักบาตรน้ำผึ้งมักจัดกันที่ศาลาวัด ขณะที่พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์นั้น ชาวบ้านจะนำน้ำผึ้งมาใส่บาตร และนำน้ำตาลใส่ในจานที่วางคู่กับบาตร ส่วนอาหารคาวหวานจะใส่ในภาชนะที่วางแยกไว้อีกด้านหนึ่ง อาหารพิเศษที่นำมาใส่บาตร ได้แก่ ข้าวต้มมัด ถวายเพื่อให้พระฉันจิ้มกับน้ำผึ้งหรือน้ำตาล
ช่วงเวลาจัดงาน
- กลางเดือน ๙ ของทุกปี
แหล่งที่มา : https://wiki.moohin.com/wiki/ประเพณีตักบาตรน้ำผึ้ง
