พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรรณไวทยากร กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ - Sanook! พีเดีย

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรรณไวทยากร กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์

พระประวัติและการศึกษา

หม่อมเจ้าวรรณไวทยากร ทรงเริ่มศึกษาที่ โรงเรียนราชวิทยาลัยสมัยบ้านสมเด็จเจ้าพระยา เมื่อเกิดโรคระบาด โรงเรียนปิดชั่วคราว จึงย้ายไปเรียนโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย1ปี (ที่จริงคือตามไปใช้สถานที่เรียน) ต่อมาเมื่อ โรงเรียนราชวิทยาลัย สมัยสายสาวลี เปิดทำการจึงย้ายมาศึกษาต่อ และสอบได้ทุน King's scholarship ได้เดินทางไปศึกษาต่อยัง ประเทศอังกฤษ โดยเข้าอยู่ประจำที่ 'วิทยาลัยแบเลียล' (Balliol College) มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด ประเทศอังกฤษ และสำเร็จการศึกษาปริญญาตรีในระดับเกียรตินิยมและปริญญาโท จากคณะบูรพคดีศึกษา (Oriental Studies) สาขา ภาษาบาลี และ สันสกฤต ที่สถาบันตะวันออก ของ มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด 

ท่านจึงมีความสามารถในการบัญญัติศัพท์ กระทั่งเป็นผู้วางกฎ เกณฑ์การบัญญัติศัพท์โดยใช้คำบาลีและสันสกฤตให้ราชบัณฑิตยสถาน และใช้มาจนกระทั่งทุกวันนี้

มีคำศัพท์มากมายที่ทรงบัญญัติและยังคงใช้อยู่ในปัจจุบันเช่น

อัตโนมัติ (Automatic)
รัฐธรรมนูญ (Constitution)
ประชาธิปไตย (democracy)
โทรทัศน์ (television)
วิทยุ (radio)

ลำดับตำแหน่งหน้าที่การงาน

พ.ศ. 2465 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นองคมนตรี
พ.ศ. 2467 ทรงดำรงตำแหน่ง ปลัดทูลฉลอง กระทรวงต่างประเทศ
พ.ศ. 2477-2490 ทรงดำรงตำแหน่ง นายกราชบัณฑิตยสถาน
พ.ศ. 2484 หัวหน้าคณะผู้แทนเจรจาสันติภาพฝ่ายไทยในกรณีพิพาทอินโดจีน

พ.ศ. 2486 ทรงได้รับสถาปนาเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรรณไวทยากร
พ.ศ. 2486 ทรงดำรงตำแหน่ง นายกสมาคมราชวิทยาลัยโรงเรียน ภ.ป.ร. ราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์
พ.ศ. 2489 ทรงดำรงตำแหน่ง นายกสมาคมนิสิตเก่าจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็นพระองค์แรก

พ.ศ. 2495 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ทรงกรม เป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปประพันธ์พงศ์
พ.ศ. 2499-2500 ทรงดำรงตำแหน่ง ประธานสมัชชา สหประชาชาติสมัยประชุมที่ 11
พ.ศ. 2486 ทรงดำรงตำแหน่ง ประธานราชวิทยาลัยมูลนิธิเพื่อการศึกษาโรงเรียน ภ.ป.ร. ราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์

พ.ศ. 2502-2513 ทรงดำรงตำแหน่ง รองนายกรัฐมนตรี
พ.ศ. 2506-2514 ทรงดำรงตำแหน่ง อธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
พ.ศ. 2512-2516 ทรงดำรงตำแหน่ง นายกราชบัณฑิตยสถาน
พ.ศ. 2516 ทรงดำรงตำแหน่ง ประธานสมัชชาแห่งชาติ
พลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2519 รวมพระชันษา 85 พรรษา

เกียรติคุณ

องค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรม แห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ประกาศเกียรติคุณในฐานะปูชนียบุคคลสำคัญ ผู้มีผลงานดีเด่น ด้านวัฒนธรรมระดับโลก ประจำปี พ.ศ. 2534
พ.ศ. 2548 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้ปรับปรุงตึกโดม ซึ่งเป็นอาคารเก่าแก่เป็นของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ และตั้งชื่อห้องประชุมที่ปรับปรุงใหม่ ว่า "ห้องประชุมวรรณไวทยากร" เพื่อเป็นเกียรติแด่พระองค์

แหล่งที่มา : https://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=vinitsiri&month=10-2009&date=22&group=27&gblog=28

แหล่งที่มาของรูป : https://www.shopbahbah.com/20%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2/