10 กันยายน พ.ศ.2405 : วันประสูติของ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชชนนี พระพันวสาอัยยิกาเจ้า
10 กันยายน 2405 วันประสูติของ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชชนนี พระพันวสาอัยยิกาเจ้า พระภรรยาเจ้าใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงเป็นพระอัยยิกา (ย่า) ในรัชกาลที่ 8 และ 9 พระนามเดิม "พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา” ทรงเป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 กับสมเด็จพระปิยมาวดีศรีพัชรินทรมาตา หรือ เจ้าจอมมารดาเปี่ยม พระราชสมภพในพระบรมมหาราชวัง ทรงได้รับการศึกษาตามแบบกุลสตรีในวังหลวง ทรงได้เล่าเรียนภาษาอังกฤษถึงขั้นอ่านออกและฟังเข้าพระทัย เมื่อพระองค์มีพระชนมายุ 6 พรรษา สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ กรมขุนพินิตประชานารถ เสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติขึ้นเป็นรัชกาลที่ 5 พระฐานันดรศักดิ์ของพระองค์เจ้าสว่างวัฒนา จึงเปลี่ยนเป็น "พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา” เมื่อพระองค์มีพระชนมายุ 16 พรรษาก็ทรงเข้ารับราชการเป็นพระภรรยาเจ้าองค์ที่ 4 ในรัชกาลที่ 5 ดำรงพระอิสริยยศเป็น "พระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระราชเทวี” ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดลฯ รัชกาลที่ 8 ทรงเฉลิมพระนามขึ้นเป็น "สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า” ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดารวมทั้งสิ้น 8 พระองค์ พระราชกรณียกิจที่สำคัญก็คือ ทรงร่วมก่อตั้ง "สภาอุณาโลมแดง" หรือ "สภากาชาดไทย" ในปัจจุบัน โดยทรงดำรงตำแหน่งองค์ สถานายิกาพระองค์แรก เป็นเวลานานถึง 35 ปี นอกจากนี้ยังได้พระราชทานพระตำหนักที่อำเภอศรีราชาให้เป็นโรงพยาบาลประจำจังหวัด ชลบุรี ชื่อว่า "โรงพยาบาลสมเด็จ ณ ศรีราชา" ในปัจจุบัน เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม 2498 ในสมัยรัชกาลที่ 9 ขณะพระชนมายุได้ 93 พรรษา
