จอหงวนกว่าจะสอบได้ก็จวนหงอ - ถามตอบที่ Sanook! Guru

        ในประเทศจีน   การสอบไล่ในสมัยโบราณมีหลายชนด้วยกันชั้นสูงสุดซึ่งเป็นที่มั่นหมายกันคือจอหงวน เพราะผู้ใดสอบได้ย่อมมีเกียรติยศอย่างสูงสุด และได้ตำแหน่งราชการด้วย   นับว่าเป็นลาภมหาศาลของผู้สอบไล่ได้ในขั้นนี้ การสอบไล่ของจีนในสมัยโบราณ มีลำดับดังนี้ ๑   สอบชั้นอำเภอได้   เรียก   ซิ่วฉ่าย   เทียบเท่าชั้นปริญญาตรี ๒   สอบชั้นมณฑลได้ เรียก จูเหยิน เทียบเท่าชั้นปริญญาโท ๓   สอบชั้นนครหลวงได้ เรียก จิ้นซื่อ   เทียบเท่าชั้นปริญญาเอก หรีอเรียกโก้ ๆ ว่าดอกเตอร์ ๔   สอบในพระราชวังได้ เรียก ฮันหลิน ซึ่งสูงกว่าการสอบชั้นดอกเตอร์ การสอบชั้นฮันหลินนี้กล่าวกันว่า ๓ ปี จึงจะมีสักครั้งหนึ่ง และมีผู้เข้าสอบครั้งละประมาณ ๓๖๐ คน ใครได้ที่ ๑ ผู้นั้นย่อมได้ตำแหน่ง “ จอหงวน ” จอ แปลว่า ลักษณะสุภาพ หงวน แปลว่า ที่หนึ่ง ตำแหน่งนี้ถ้าเปรียบกับปัจจุบัน ก็คือยอดดอกเตอร์ในบรรดาดอกเตอร์ทีเดียว จะเห็นได้ว่าจอหงวนนั้นกว่าจะได้ยากแสนยาก และ ๓ ปีจึงจะหาได้สักคนหนึ่ง ผู้ได้จอหงวนจึงนับว่ามีความสามารถทางปัญญาอย่างดีที่สุด พูดอย่างไทยว่า   กว่าจะได้จอหงวนก็จวนหงอทีเดียว         ข้อมูลนี้ เจือ สตะเวทิน เล่าไว้ในหนังสือ   “ เข้าใจจีน quot แต่มีข้อมูลบางอย่างต่างกับที่ ล เสถียรสุต เล่าไว้ในหนังสือ “ ประวัติวัฒนธรรมจีน ” โดยเฉพาะชื่อผู้ที่สอบได้ในลำดับต่าง ๆ   เข้าใจว่าเป็นเรื่องการออกเสียงซึ่งไม่เหมือนกัน quot ซองคำถาม ”   ขอคัดมาลงเปรียบเทียบกัน และเพื่อเพิ่มเติมเกร็ดบางอย่าง ล เสถียรสุต เล่าเรื่องจอหงวนว่า         สมัยราชวงศ์เช็ง ชิง พ ศ ๒๑๘๗-๒๔๕๔ การสอบบรรจุข้าราชการมีขึ้นที่จังหวัดทุกปี ผู้สอบได้เรียกว่า ซิวไจ๊ ผู้มีเชาวน์ดี   สอบที่มณฑลทุก ๓ ปี   ผู้สอบได้เรียกว่า กือหยิน ยกให้เป็นคน   สอบที่นครหลวงทุก ๕ ปี ผู้สอบได้อันดับที่ ๑ เรียกว่า ฮั่งลิ้ม บัณฑิต อันดับที่ ๒ เรียกว่า จิ่นสือ เลื่อนเป็นนักศึกษา พวกที่สอบได้อันดับที่ ๑   มีสิทธิเข้าสอบหน้าพระที่นั่ง ถ้าสอบได้ที่ ๑ ก็เรียกว่า จอหงวน ที่ ๑ ของประเทศ         ซิวไจ๊และกือหยินเป็นวิทยฐานะซึ่งทางการรับรองเท่านั้น   จิ่นสือจะได้สำรองตำแหน่งนายอำเภอ เมื่อมีตำแหน่งว่างก็จะได้เข้ารับราชการ ฮั่งลิ้มได้เข้าประจำราชบัณฑิตยสภาและจะได้เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดต่อไป จอหงวนจะได้เข้ารับราชการราชบัณฑิตยสภาหรือตามกระทรวง และจะได้เป็นข้าหลวงตรวจการภาค   จอหงวนเป็นวิทยฐานะที่มีเกียรติสูงและมีสิทธิหลายอย่างที่บุคคลอื่นไม่อาจจะมี เช่นอาจได้เป็นอัครมหาเสนาบดีเป็นต้น ซิวไจ๊ที่สอบต่อไปไม่ไหว ส่วนมากตั้งโรงเรียนสอนหนังสือ เป็น “ ผู้ใหญ่ ” ประจำตำบล คอยไกล่เกลี่ยคดีและติดต่อราชการ กือหยนที่สอบต่อไปไม่ได้ ส่วนมากเป็นทนายหรือเลขานุการของข้าหลวงมณฑล จิ่นสือที่รอบรรจุนายอำเภอ ส่วนมากไปสอนหนังสือตามบ้านขุนนางไปกระทั่งตายเพราะสมัครสอบอีกไม่ได้ การปกครองชนบทที่ห่างไกลตัวเมือง ส่วนมากอาศัยซิวไจ๊ปกครองแทน ซิวไจ๊จึงมีรายได้ดีมาก         ระเบียบการสอบบรรจุข้าราชการของจีนซึ่งเริ่มแต่ราชวงศ์ถังกระทั่งราชวงศ์เช็ง   ย่อมเป็นประโยชน์แก่การปกครองไม่น้อยเพราะได้นายอำเภอที่มีระดับความรู้เดียวกัน ได้ผู้ว่าราชการจังหวัดที่เข้าใจนโยบายส่วนกลางดี เพราะต้องอยู่ในราชบัณฑิตยสภาหลายปี และกระตุ้นให้การศึกษาเจริญขึ้น แต่ต่อมาได้ตั้งข้อกีดกันต่าง ๆ และขาดความยุติธรรม ยิ่งมาสมัยราชวงศ์เหม็งกำหนดแบบเรียงความไว้ตายตัว ซึ่งยากที่จะเรียนและยากที่จะสอบ และไม่เป็นประโยชน์แก่การอาชีพหรือการรับราชการ เป็นการสิ้นเปลืองสติปัญญาของนักศึกษาและขัดขวางความเจริญของวรรณกรรมไม่น้อย   การสอบนี้ ต่อมาได้ยุบเลิกเมื่อมีการตั้งโรงเรียนแบบตะวันตก “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”