ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งประเทศไทยตั้งอยู่นั้นเป็นภูมิภาคที่มีความสำคัญ ทั้งจากสภาพที่ตั้งและทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ นั่นคือ ที่ตั้งอยู่ระหว่างอาณาจักรใหญ่และเป็นต้นกำเนิดอารยธรรมสำคัญของโลก ๒ อารยธรรม คือ อินเดีย และจีน ส่วนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติทำให้ดินแดนบางส่วนในภูมภาคนี้ได้รับการขนานนามว่า "สุวรรณภูมิ" * หรือดินแดนที่มีค่ามหาศาลเปรียบเหมือนทอง เป็นถิ่นกำเนิดของเครื่องเทศและพริกไทย ซึ่งทำให้ชาติยุโรปพากันแสวงหาเส้นทางเดินเรือมายังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เมื่อการค้าขยายตัวหลังการจากปฏิวัติอุตสาหกรรมในยุโรปภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นอกจากจะเป็นตลาดการค้าที่สำคัญแล้ว ยังเป็นเส้นทางผ่านจากอินเดียไปยังจีน ความสำคัญของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในสมัยต่างๆ และในลักษณะต่างๆทำให้ภูมิภาคนี้รวมทั้งประเทศไทย มีความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมกับต่างประเทศตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบัน วัฒนธรรมจากต่างแดนทั้งใกล้และไกล ได้เข้ามาผสมผสานและมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมไทยในช่วงเวลาที่แตกต่างกันช่วงแรกวัฒนธรรมอินเดียและจีนจะมีความสำคัญอย่างมาก และหลายประการยังคงมีความสำคัญจนกระทั่งปัจจุบัน ต่อมาวัฒนธรรมจากยุโรปเข้ามามีอิทธิพล และล่าสุดวัฒนธรรมของโลกอุตสาหกรรมโดยเฉพาะวัฒนธรรมอเมริกันจะมีความสำคัญมากที่สุด อย่างไรก็ตาม คนไทยมีความยืดหยุ่นและมีความสามารถในการปรับตัวสูง วัฒนธรรมต่างชาติจึงไม่สามารถครอบงำ หรือมีอิทธิพลต่อไทยจนวัฒนธรรมไทยหมดความสำคัญ แต่หากมีความเจริญรุ่งเรืองตลอดมา ในตอนแรกนี้จะกล่าวถึงความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมกับอินเดียและจีน ต่อจากนั้นจะกล่าวถึงความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมกับชาติตะวันตก ส่วนความสัมพันธ์กับต่างประเทศยุคอุตสาหกรรมใหม่ จะกล่าวถึงหลังสุด
* มีความเชื่อกันหลายอย่างว่า สุวรรณภูมิอยู่ในไทย ในมาเลเซีย หรือในพม่า
