การพิมพ์ - อ่านสารานุกรมไทย

          เมื่อได้ออกแบบหนังสือเรียบร้อยแล้วงานขั้นต่อไปก็เป็นงานการผลิตหนังสือในด้านวัตถุ  ซึ่งเป็นหน้าที่ของผู้พิมพ์  เป็นงานด้านการพิมพ์โดยทั่วไป มี ๓ ขั้นตอน  คือ  งานก่อนพิมพ์  งานพิมพ์  และงานทำเล่ม
          งานก่อนพิมพ์ ได้แก่ งานเรียงพิมพ์คือการที่นำต้นฉบับส่วนที่เป็นตัวหนังสือมาจัดเรียง โดยใช้ตัวอักษรแบบต่างๆ ขนาดใหญ่เล็กตามที่ผู้ออกแบบหนังสือกำหนดให้เรียงเป็นคำ  เป็นบรรทัด  เป็นหน้า  การเรียงพิมพ์มีระบบการเรียงพิมพ์ใหญ่อยู่สองระบบ  คือ  การเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์ร้อนซึ่งต้องใช้ตัวพิมพ์โลหะที่ต้องหล่อด้วยความร้อนมาเป็นตัวพิมพ์และการเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์เย็น   ซึ่งเป็นการสร้างตัวหนังสือขึ้นโดยไม่ต้องมีการหล่อหลอมโลหะเช่น  การเรียงพิมพ์ด้วยแสงหรือการพิมพ์ด้วยพิมพ์ดีด
          การเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์ร้อน  มีระบบการเรียงหลายวิธี  เช่น การเรียงพิมพ์ด้วยมือโดยหล่อตัวพิมพ์ของตัวอักษรแต่ละตัวด้วยโลหะ   เก็บไว้ในช่องตัวพิมพ์ของแต่ละตัวในกระบะตัวพิมพ์  การเรียงผู้เรียงพิมพ์จะหยิบตัวพิมพ์จากกระบะตัวพิมพ์มาเรียงในรางเรียงพิมพ์  เป็นคำ  เป็นบรรทัด  และนำเอาบรรทัดมาจัดเป็นหน้า   การเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์ร้อนนี้ได้มีการปรับปรุงให้มีเครื่องจักรมาใช้เรียงพิมพ์แทนคนคือเครื่องเรียงพิมพ์แบบโมโนไทป์ (Monotype)  ซึ่งเป็นเครื่องจักรทำการหล่อตัวพิมพ์เป็นตัวๆ มาเรียงกันเป็นคำเป็นบรรทัด  และเครื่องเรียงพิมพ์แบบไลโนไทป์  (Linotype) ซึ่งเป็นเครื่องจักรที่จะหล่อตัวพิมพ์ออกมาทีละบรรทัด  ระบบการเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์ร้อนในปัจจุบันนี้มีการใช้น้อยลงไปตามลำดับ   เพราะได้มีการพัฒนาการทางด้านระบบการเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์เย็นไปมากทำให้การเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์เย็นเป็นไปด้วยความสะดวกรวดเร็ว  มีประสิทธิภาพสูง และประหยัด
          การเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์เย็น  ได้แก่การเรียงพิมพ์ด้วยแสงและการพิมพ์ดีด  การเรียงพิมพ์ด้วยแสงในตอนต้นๆ มีหลักการเป็นการถ่ายภาพหรืออัดภาพ  ย่อขยายภาพตัวพิมพ์ลงบนแผ่นฟิล์มหรือแผ่นกระดาษที่เคลือบด้วยน้ำยาไวแสงทีละตัว  เรียงลำดับกันเป็นคำเป็นบรรทัดและเป็นหน้าหนังสือ  เมื่อล้างฟิล์มหรือกระดาษเคลือบน้ำยาไวแสงแล้ว  ก็จะได้หน้าเรียงที่จะนำไปถ่ายหรือใช้เพื่อประกอบหน้าจัดทำเป็นแม่พิมพ์
          ระบบการเรียงพิมพ์ด้วยแสงได้พัฒนาปรับปรุงมาตามลำดับ  จนในปัจจุบันได้ใช้ระบบคอมพิวเตอร์สร้างจุดหรือสร้างเส้นเป็นตัวหนังสือโดยจะกำหนดรูปแบบตัวหนังสือเป็นอย่างใดก็ได้ตามที่ออกแบบไว้  อาจย่อ  ขยาย  บีบตัวให้แคบ  ขยายตัวให้กว้าง  ทำเส้นให้หนา ให้บางและให้เอนก็ได้  สามารถทำได้รวดเร็วมากโดยไม่ต้องอาศัยระบบการถ่ายภาพ
          พิมพ์ดีดนับว่าเป็นการเรียงพิมพ์แบบหนึ่งเหมือนกัน   อาจพิมพ์ดีดลงบนแผ่นแม่พิมพ์โดยตรง  เช่น  การพิมพ์ดีดลงบนแผ่นกระดาษไข  แล้วนำกระดาษไขไปพิมพ์ด้วยเครื่องพิมพ์อัดสำเนา   หรือการพิมพ์ดีดลงบนแผ่นแม่พิมพ์กระดาษสำหรับเครื่องพิมพ์ออฟเซตขนาดเล็กและสามารถนำแม่พิมพ์นั้นไปใช้พิมพ์ได้  การพิมพ์ดีดโดยทั่วไปมักพิมพ์ลงบนแผ่นกระดาษและนำไปทำเป็นแม่พิมพ์อีกทีหนึ่ง  ตัวพิมพ์ดีดโดยทั่วไปแล้วส่วนกว้างของตัวพิมพ์ส่วนใหญ่มักมีขนาดคงที่เท่ากัน  เมื่อใช้เรียงพิมพ์เป็นคำเป็นบรรทัดแล้วจะได้ช่องไฟไม่สวยงามเท่ากับกับการเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์หรือการเรียงพิมพ์ด้วยแสง  แม้เครื่องพิมพ์ดีดบางแบบจะมีการปรับปรุงให้ตัวอักษรแต่ละตัวมีความแคบกว้างเป็นไปตามลักษณะของรูปร่างตัวอักษรนั้นๆ แต่ก็ยังทำได้ไม่สวยงามนัก  การเรียงพิมพ์ด้วยพิมพ์ดีดจึงมักใช้สำหรับหนังสือที่พิมพ์จำนวนน้อยและไม่ต้องการคุณภาพในด้านการพิมพ์สูงนัก
          เมื่อได้เรียงพิมพ์ต้นฉบับเสร็จเรียบร้อยแล้ว  ก็จะต้องมีการทำแผ่นปรู๊ฟหรือแผ่นถ่ายสำเนาให้พนักงานพิสูจน์อักษรหรือผู้ตรวจปรู๊ฟตรวจเสียก่อน  เพราะการเรียงพิมพ์นั้นอาจผิดพลาดได้  หากผิดพลาดจะต้องให้ผู้เรียงพิมพ์แก้ไขให้ถูกต้อง  การพิสูจน์อักษรและการแก้ไขอาจทำกันหลายครั้งจนเห็นว่าถูกต้องแล้ว  ก็จะให้ผู้ประพันธ์หรือผู้ที่ได้รับมอบหมายให้เป็นผู้ตรวจแทนผู้ประพันธ์หรือบรรณาธิการ ตรวจว่าถูกต้องใช้ได้  การที่ผู้ประพันธ์จะแก้ไขต้นฉบับให้ผิดไปจากต้นฉบับที่ตรวจว่าถูกต้องแล้วถือว่าเป็นการแก้ไขของผู้ประพันธ์  โดยทางผู้ประพันธ์จะต้องรับผิดชอบในคำแก้ไข  ซึ่งจะเป็นค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูง
          ต้นฉบับเรียงที่แก้ไขเรียบร้อยแล้วและต้นฉบับภาพลายเส้นคือ  ภาพที่มีสีดำขาวตัดกันชัดเจนโดยไม่มีน้ำหนักสีลดหลั่นกัน  เช่น ภาพเขียนด้วยปากกา  ต้นฉบับเหล่านี้จะถูกนำไปถ่ายด้วยกล้องถ่ายภาพเพื่อทำแม่พิมพ์  สำหรับต้นฉบับที่เป็นภาพถ่ายหรือภาพเขียนที่มีน้ำหนักสีเทาลดหลั่นกันตามลำดับ  การถ่ายภาพเหล่านี้จะต้องถ่ายภาพผ่านสกรีนเพื่อให้ภาพแตกออกเป็นจุดเล็กๆ แต่ละจุดมีขนาดใหญ่ขนาดเล็กต่างๆ กัน  เมื่อพิมพ์แล้วจะทำให้เกิดภาพที่มีน้ำหนักสีให้เห็นเป็นภาพตามต้นฉบับ ในปัจจุบันนี้ได้มีการประดิษฐ์เครื่องกราดวิเคราะห์แบบอิเล็กทรอนิกส์  (Electronic Scanning) ซึ่งมีหัว-กราดที่มีแสงส่องไปที่ภาพต้นฉบับและรับแสงสะท้อนผ่านหัวกราดกลับมาสร้างจุดบนแผ่นฟิล์มเป็นจุดใหญ่จุดเล็กตามน้ำหนักสีของแต่ละจุด  เป็นเม็ดสกรีนเพื่อให้ได้ภาพที่จะนำไปทำเป็นแม่พิมพ์สำหรับจัดพิมพ์ต่อไป
          สำหรับภาพที่เป็นภาพสี  โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาพสีธรรมชาติก็จะต้องนำไปแยกสีซึ่งอาจเป็นการแยกสีด้วยการถ่ายภาพผ่านฟิลเตอร์สีต่างๆ เพื่อให้ได้ภาพของสีแต่ละสีสำหรับนำเอาไปทำแม่พิมพ์ของสีแต่ละสีเพื่อใช้พิมพ์ต่อไป  การแยกสีในปัจจุบันได้มีการใช้เครื่องกราดวิเคราะห์แยกสีแบบอิเล็กทรอนิกส์กันโดยทั่วไปโดยใช้หัวกราดกราดไปบนภาพต้นฉบับ  หัว-กราดนั้นนอกจากจะถอดภาพให้เป็นจุดแล้วยังแยกสีต่างๆ ออกจากกันด้วย  เพื่อทำแผ่นฟิล์มที่แยกสีออกเป็นแต่ละสีนำไปทำแม่พิมพ์โดยไปพิมพ์เป็นสีแต่ละสีทับซ้อนกันก็จะได้ภาพสีตามต้นฉบับ
          ตัวหนังสือที่เรียงพิมพ์ไว้และภาพที่ถ่ายหรือแยกสีไว้แล้ว  จะต้องนำมาประกอบรวมกันในหน้าหนังสือตามที่ผู้ออกแบบหรือผู้วางหน้าหนังสือกำหนด  โดยนำแผ่นฟิล์มมาประกอบกันบนแผ่นใสหรือแผ่นทึบแสงแล้วแต่กรณีว่าจะนำไปทำแม่พิมพ์เพื่อใช้พิมพ์โดยระบบการพิมพ์ใด  การประกอบหน้าหรือการวางหน้าหนังสือในปัจจุบัน  สามารถจัดทำได้ด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ประกอบหน้าหนังสือซึ่งสามารถจะเรียกภาพที่ถ่ายเก็บเป็นข้อมูลไว้และตัวเรียงที่เก็บในข้อมูลนำมาจัดเข้าเป็นหน้า  โดยจะย่อขยายเอาส่วนใดของภาพมาประกอบในหน้าหนังสือก็ได้   เครื่องคอมพิวเตอร์บางเครื่องยังสามารถที่จะประกอบภาพจากภาพหลายๆ ภาพโดยดึงส่วนต่างๆ ของแต่ละภาพมาประกอบกันเป็นภาพใหม่ได้  การประกอบหน้าหรือวางหน้าหนังสือในปัจจุบันจึงมีเครื่องมือที่สามารถนำมาใช้ทำงานได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากแต่ราคาเครื่องมือเหล่านี้ยังมีราคาสูงมาก
         เมื่อได้จัดทำการวางหน้าหนังสือแต่ละหน้าแล้ว  ก็นำแผ่นฟิล์มแต่ละหน้ามาจัดรวมกันเป็นหน้าของแผ่นพิมพ์  โดยเรียงลำดับหน้าให้ได้ตำแหน่งที่ถูกต้องเพื่อนำไปทำเป็นแม่พิมพ์พิมพ์ทั้งสองหน้าของแผ่นกระดาษ   พับเป็นยกพิมพ์แล้วหน้าหนังสือจะเรียงลำดับกัน เมื่อวางหน้าแผ่นพิมพ์ก็จะนำไปทำแม่พิมพ์ตามลักษณะของระบบการพิมพ์ที่ผู้พิมพ์จะกำหนดระบบการพิมพ์ระบบหนึ่งก็จะต้องใช้แม่พิมพ์แบบหนึ่ง  โดยแต่ละระบบจะใช้แม่พิมพ์แตกต่างกันออกไป  แม่พิมพ์ที่จัดทำขึ้นนี้จะถูกนำไปใช้กับแท่นพิมพ์เพื่อทำการพิมพ์ต่อไป