งิ้วเป็นพืชในสกุลบอมแบ็กซ์ (Bombax) มีลำต้นลักษณะคล้ายนุ่น ลำต้นสูงสีเทา มีดอกใหญ่สีแดง (ทางเหนือเรียกกันว่า เงี้ยว ด้วย) สีส้ม สีขาว และมีหนามที่ต้น ขณะที่นุ่นต้นเกือบเรียบและมีหนามน้อยมาก เป็นต้นไม้เนื้ออ่อนค่อนข้างใหญ่พบขึ้นเองตามธรรมชาติ ให้ผลเมื่ออายุ ๕-๖ ปี โดยเมื่ออายุ ๑๐ ปี ให้ผลมาก กล่าวกันว่าแต่ละต้นให้ปุยและเมล็ดหนักประมาณ ๕-๒๐ กิโลกรัม ออกดอกระหว่างเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ หลังจากนั้น ๒-๓ เดือน ผลจากการผสมเกสรก็ให้ปุยที่เก็บได้ จึงเริ่มเก็บฝักซึ่งส่วนใหญ่เล็กกว่านุ่น แต่มักจะมีปัญหาฝักแตกให้ปุยกระจายปลิวตามลมไป งิ้วให้ปุยที่มีคุณภาพและเป็นที่นิยมกว่านุ่น เพราะเส้นใยกลวงเหมือนนุ่น คืนตัวหรือยืดหยุ่นได้ง่ายเมื่อถูกบีบหรือทับ (เมื่อใช้หนุนศีรษะ) ไม่หักป่นเหมือนนุ่น ทำให้ใช้ประโยชน์ได้นานกว่า
ผลหรือฝักของงิ้วค่อนข้างสั้น และไม่ค่อยอยู่รวมกันเป็นกระจุก หรือดกเหมือนนุ่นตลอดจนติดฝักไม่ค่อยดี ช่วงการออกดอกสั้นเมื่อเปรียบเทียบกับนุ่นซึ่งทยอยออกมาก (โดยยังพบดอกได้ในเดือนกุมภาพันธ์ เมื่อเริ่มมีฝักขนาดโตแล้ว)
