คณะรัฐมนตรีเป็นคณะบุคคล จึงประกอบด้วยบุคคลผู้มีตำแหน่งต่างๆกันหลายคน ได้แก่ นายกรัฐมนตรี ซึ่งถือว่าเป็นหัวหน้าของคณะรัฐมนตรี มีอำนาจเรียกประชุม กำหนดเรื่องที่จะประชุม เป็นประธานในที่ประชุม และขอมติจากที่ประชุม ตลอดจนบังคับบัญชา หรือสั่งการในบาง เรื่องได้ นอกจากนั้น ยังประกอบด้วย รัฐมนตรีอื่นๆ ซึ่งจะมีจำนวนเท่าใดสุดแต่รัฐธรรมนูญหรือกฎหมายอื่นจะกำหนด ในบางประเทศมิได้มีกฎหมายกำหนด แต่เป็น ไปตามประเพณีการปกครอง ในประเทศไทย รัฐธรรมนูญในอดีตเคยกำหนดให้มีจำนวนต่างๆกัน ปัจจุบัน กำหนดให้คณะรัฐมนตรีประกอบด้วยนายกรัฐมนตรี ๑ คน และรัฐมนตรีอื่นอีกไม่เกิน ๓๕ คน เท่ากับว่า คณะรัฐมนตรีของไทยมีจำนวนไม่เกิน ๓๖ คนนั่นเอง รัฐมนตรีอื่นดังกล่าวอาจกำหนดตำแหน่งให้เป็นรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวง รัฐมนตรีว่าการทบวง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวง และรัฐมนตรีช่วยว่าการ ทบวง ซึ่งจะมีจำนวนมากน้อยเท่าใดก็ได้ แต่จำนวนรวมกันต้องไม่เกิน ๓๕ คน เช่น ถ้าแต่งตั้งรองนายกรัฐมนตรี ๑๐ คน ก็เท่า กับว่าเหลือจำนวนรัฐมนตรีว่าการกระทรวง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวง และอื่นๆอีก เพียง ๒๕ คน อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ แต่งตั้งบุคคลเดียวให้ดำรงตำแหน่งหลายตำแหน่ง เช่น เป็นทั้งรองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ถือว่ามีจำนวนคนเดียว
นายกรัฐมนตรี รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีต่างๆนั้น กฎหมายถือว่า เป็นข้าราชการประเภทหนึ่ง แต่โดยที่การเข้าดำรง ตำแหน่ง และการพ้นจากตำแหน่งอาศัยเหตุทางการเมือง มิใช่เข้ามาโดยการสอบคัดเลือก หรือการแต่งตั้งตามปกติ และมิได้พ้นไปโดยการเกษียณอายุ จึงเรียกว่า "ข้าราชการการเมือง" ซึ่งต่างจากข้าราชการทั่วไปที่เรียกว่า ข้าราชการประจำ ข้าราชการการ เมืองเหล่านี้มีเงินเดือน เงินประจำตำแหน่ง และถ้าดำรงตำแหน่งนานระยะหนึ่ง เมื่อพ้นจากตำแหน่งไปก็จะได้รับเงินบำเหน็จเป็นก้อน หรือเงินบำนาญเป็นรายเดือนอีกด้วย
คำว่า "คณะรัฐมนตรี" เป็นคำที่ใช้ ในกฎหมาย มุ่งหมายถึงเฉพาะข้าราชการการเมืองผู้มีตำแหน่งรัฐมนตรีดังกล่าว ตรงกับที่ใช้ในภาษาอังกฤษว่า "Council of Ministers" หรือ "Cabinet" ยังมีอีกคำหนึ่งที่ใช้ควบคู่กันคือคำว่า "รัฐบาล" หรือ "Government" ในบางครั้งคณะรัฐมนตรีและรัฐบาลมีความหมายอย่างเดียวกัน คือ คณะบุคคลฝ่ายการเมืองผู้มีอำนาจหน้าที่กำหนดนโยบายและบริหารประเทศ แต่ บางครั้ง คำว่ารัฐบาลอาจมีความหมายกว้างกว่านั้น เพราะอาจรวมไปถึงข้าราชการ ประจำและเจ้าหน้าที่ทั้งหลายของฝ่ายบริหาร ที่ไม่ใช่ฝ่ายการเมืองอีกด้วย เช่น ตำรวจ ทหาร อัยการ เจ้าหน้าที่สรรพากร ข้าราชการครู อาจารย์มหาวิทยาลัยของรัฐ เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง เป็นต้น ทั้งนี้ก็เพื่อแยกให้ เห็นว่า เป็นคนละฝ่ายกับภาคเอกชน และคนละฝ่ายกับสมาชิกรัฐสภา แต่คำว่าคณะรัฐมนตรีมีความหมายเฉพาะรัฐมนตรีเท่านั้น ไม่รวมถึงเจ้าหน้าที่ของรัฐประเภทอื่น คณะรัฐมนตรีจึงมีความหมายต่างไปจากรัฐบาล อย่างไรก็ตาม คำกล่าวที่ว่า นายกรัฐมนตรีเป็นทั้งหัวหน้ารัฐบาลและหัวหน้าของคณะรัฐมนตรี เป็นสิ่งที่ถูกต้อง เพราะนายก-รัฐมนตรีย่อมเป็นทั้งผู้นำของบรรดารัฐมนตรี อันเป็นฝ่ายการเมือง และบรรดาข้าราชการทั้งหลายอันเป็นฝ่ายประจำ
