ครั่ง คืออะไร - Sanook! พีเดีย

     การรู้จักนำครั่ง และสีครั่งมาใช้ประโยชน์ และเป็นสินค้าซื้อขายกันนั้น ได้มีการค้าขายกันมาแต่สมัยโบราณแล้ว แต่ยากที่จะหาหลักฐานที่แน่นอนได้ แต่พอจะประมาณได้ไม่น้อยกว่า 4,000 ปีมาแล้ว การใช้ประโยชน์ครั่งต่างๆ รวมทั้งการใช้สีแดงจากครั่ง สืบเนื่องกันมาเป็นเวลาช้านานหลายศตวรรษมาแล้ว ในสมัยแรกที่รู้จักกันนั้น นำไปใช้เพียงในงานศิลปกรรม และงานช่างฝีมือ แล้วต่อมาก็ค่อยๆ ปรับปรุง รู้จักนำครั่งมาเลี้ยงมากขึ้น แล้วก็ศึกษาค้นคว้าวิธีแยกสีจากครั่งมาใช้ในการทอผ้า การทาสี การทำพรมปูพื้น การช่างไม้ และช่างโลหะ ในการแยกสีจากครั่งนั้นก็ใช้วิธีเอาครั่งดิบไปแช่ไว้ในน้ำ เพื่อให้สีละลายส่วนการแยกครั่งบริสุทธิ์ออกนั้น ก็ทำโดยเอาครั่งใส่ถุงผ้า แล้วใช้ความร้อนอบให้ละลาย คั้นเอาครั่งบริสุทธิ์ออกมา วิธีนี้ในปัจจุบันยังใช้ในการทำอุตสาหกรรมเชลแล็ก ประโยชน์ที่ได้จากครั่งมีดังนี้
     1. สีแดงจากครั่ง มีประโยชน์ ดังนี้          1.1 ใช้เป็นยาสมุนไพร รักษาโรคโลหิตจาง          1.2 ใช้เป็นสีย้อมผ้าขนสัตว์ ผ้าไหม หนังฟอก          1.3 ใช้ทำสีแต่งอาหาร เช่น ขนม ผลไม้ ไม่มีพิษภัย          1.4 ใช้ทำสีเครื่องสำอางเสริมสวย
     2. เนื้อครั่ง มีประโยชน์ ดังนี้           2.1 ใช้ตบแต่งผิวหน้าวัตถุที่ทำด้วยไม้ เช่น เครื่องกลึง การช่างฝีมือเกี่ยวกับไม้ เนื้อครั่งจะช่วยให้ไม้เรียบเป็นมัน เงางาม เนื้อครั่งที่ผสมสีใช้ทาผิวหน้าไม้ให้เป็นสีต่างๆ เช่น หัวไม้ที่ใช้ในการสร้างบ้านเรือน เครื่องเรือน ของเด็กเล่น เป็นต้น          2.2 ใช้เป็นแกนภายในเครื่องเงิน เครื่องทองที่ใช้เป็นเครื่องประดับ เครื่องใช้สอย เช่น ด้ามมีด ใช้ครั่งเป็นแกนอยู่ข้างในแล้วหุ้มด้วยแผ่นเงินแผ่นทอง ใช้เป็นตัวเรือนสำหรับติด เพชร พลอย ของเครื่องประดับ ต่างๆ          2.3 เชลแล็กผสมกับผงทราย ใช้ในการทำหินเจียระไน          2.4 ใช้เคลือบผิวโลหะให้มีสีตามต้องการ โดยทำโลหะนั้นให้มีความร้อน แล้วเอาเชลแล็กซึ่งผสมสีแล้วทาลงไป          2.5 ใช้เป็นครั่งประทับตราในการห่อพัสดุ เป็นครั่งหรือผนึกต่างๆ เป็นต้น



      ที่มา : kanchanapisek.or.th