คณะบุคคล คือบุคคลตั้งแต่สองคน ไม่เกินสามคน (ที่ไม่ใช่ สามี ภรรยา ซึ่งจดทะเบียนสมรสกันตามกฎหมาย) ร่วมธุรกิจกัน ประกอบกิจการ การค้า โดยต้อง ทำสัญญาตกลงจัดตั้งคณะบุคคล โดยระบุวัตถุประสงค์ที่ต้องการจัดตั้งและต้องมอบหมายให้ บุคคลใด บุคคลหนึ่ง เป็นผู้ดำเนินการของคณะบุคคลนี้ โดยยื่นต่อกรมสรรพากร เพื่อขอ หมายเลข ประจำตัวผู้เสียภาษี โดยมีเลขประจำตัวผู้เสียภาษีดังนี้ 2XXXXXXXXX(ภ.ง.ด.3) ต้องยื่นคำขอจดทะเบียนพาณิชย์ ต่อสำนักงานกลางทะเบียนพาณิชย์ หรือสำนักทะเบียนพาณิชย์ของแต่ละจังหวัด กรมพัฒนาธุรกิจการค้า จะออกใบทะเบียนพาณิชย์ เลขที่XXXXXXXXXXXXX มาให้ ระบุชื่อที่ใช้ประกอบพาณิชยกิจ การยื่นแบบเสียภาษี ยื่นแบบ ภ.ง.ด. 90(1 มกราคม ถึง 31 มีนาคม ของทุกปี) และ ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้ ครึ่งปี ภ.ง.ด.94 (1 กรกฎาคม ถึง 30 กันยายน ของทุกปี)
การเสียภาษีของคณะบุคคล ใช้รายการเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40(8) หักค่าใช้จ่ายแบบจ่ายจริง(แนะนำให้ใช้แบบนี้) หรือ เหมาจ่าย ตามอัตราร้อยละ ที่กรมสรรพากรกำหนด ค่าลดหย่อน ได้ 60,000 บาท ถึงแม้การทำบัญชีออกมา จะขาดทุน คณะบุคคล จำต้องเสียภาษีแบบเหมาจ่าย จากการคำนวณเงินได้พึงประเมินตั้งแต่ 60,000 บาทขึ้นไป คิดร้อยละ .5 ของยอดรวมเงินได้ เช่น ยอดรายได้รวม 500,000 บาท คิดแบบเหมาจ่าย คือ (500,000 x .005 =2,500 บาท) หากบัญชีขาดทุน เสียแบบเหมาจ่าย 2,500 บาท บัญชีกำไร 2,500 บาท เสียภาษี 2,500 บาท บัญชีกำไร 2,501 บาท เสียภาษี 2,501 บาท
แนะนำว่า คณะบุคคลนี้ ควรมีงานบริการด้วย เพื่อนำภาษีเงินได้ ถูกหัก ณ.ที่จ่าย มาหักลบ ออกจากภาษีที่คิดเหมาจ่ายข้างต้น
