15 พฤษภาคม พ.ศ.2533 : โครงการก่อสร้างเขื่อนปากมูลได้รับการอนุมัติงบประมาณ
15 พฤษภาคม พ.ศ. 2533 รัฐบาล พ.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ อนุมัติงบประมาณโครงการก่อสร้าง เขื่อนปากมูล ที่ อ. โขงเจียม จ. อุบลราชธานี ของ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) โดย สำนักงานพลังงานแห่งชาติ (สพช.) เริ่มศึกษาตั้งแต่ปี 2510 จากนั้นในปี 2522 กฟผ. รับโอนโครงการนี้มาดำเนินการต่อ ได้ศึกษาและสำรวจเพิ่มเติม สำเร็จในปี 2528 พบว่าประโยชน์ที่ได้คุ้มค้าแม้จะต้องโยกย้ายราษฎร 284 ครัวเรือน กฟผ. เริ่มก่อสร้างในปี 2534 และเสร็จสิ้นในปี 2537 วงเงินเริ่มต้นที่ขอกู้ยืมจากธนาคารโลก 3,880 ล้านบาท แต่ภายหลังเพิ่มเป็น 6,600 ล้านบาท (โดยยังไม่รวมต้นทุนผลกระทบทางสังคมอีกมหาศาล) ข้อมูลของ กฟผ. บอกว่า เขื่อนปากมูลมีลักษณะเป็นเขื่อนหินถมแกนดินเหนียว สร้างกั้นแม่น้ำมูลที่ อ. โขงเจียม สันเขื่อนสูง 17 ม. ยาว 300 ม. กว้าง 6 ม. มีช่องทางระบายน้ำ 8 ช่อง ระบายน้ำ สูงสุด 18,500 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที มีเครื่องผลิตไฟฟ้า 4 เครื่อง รวมกำลังผลิต 136,000 กิโลวัตต์ สามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าได้โดยเฉลี่ยปีละ 280 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมง มีประโยชน์ด้านชลประธาน 160,000 ไร่ แต่ในระหว่างการก่อสร้างได้มีการชุมนุมประท้วงจากประชาชนที่ได้รับผลกระทบเพื่อเรียกร้องค่าชดเชย จากการเรียกร้องตลอด 3 ปี ในที่สุดชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบจึงได้รับเงินชดเชยครอบครัวละ 90,000 บาท จำนวน 3,195 ครอบครัว การศึกษาคณะกรรมการเขื่อนโลกระบุว่า ในช่วงเดือนเมษายนและพฤษภาคมเขื่อนปากมูลผลิตไฟฟ้าได้ไม่เกิน 5 ล้านหน่วย หากเทียบเป็นกำลังการผลิตติดตั้งแล้วเท่ากับไม่เกิน 40 เมกกะวัตต์จากกำลังการผลิตสูงสุด 136 เมกกะวัตต์ (สามารถเดินเครื่องได้เกิน 40 เมกกะวัตต์ได้ แต่จะเดินเครื่องได้ไม่ถึงวันละ 4 ชั่วโมง) และเมื่อระดับน้ำในแม่น้ำโขงสูงขึ้นมาก ๆ ก็ต้องหยุดเดินเครื่อง เนื่องจากระดับน้ำแตกต่างกันน้อยจนไม่สามารถหมุนกังหันได้ ส่วนประโยชน์ทางด้านชลประทานปัจจุบันก็ยังไม่มีโครงการโดยตรงในการใช้ประโยชน์ในทางชลประทาน ส่วนพันธุ์ปลาที่เคยมีก่อนสร้างเขื่อนประมาณ 240 แต่หลังจากสร้างเขื่อนเหลือพันธุ์ปลาเพียง 96 ชนิดและมีปลาถึง 56 ชนิดที่ปรากฏว่าไม่สามารถจับได้อีกเลย ขณะที่บันไดปลาโจนซึ่งสูงถึง 15 เมตรก็ไม่ได้ช่วยให้ปลาอพยพจากแม่น้ำโขงเข้าสู่ลุ่มน้ำชีและมูลได้ ชาวบ้านแต่เดิมที่มีอาชีพประมงเป็นหลักต่างได้รับผลกระทบจากโครงการนี้ ทุกวันนี้ชาวบ้านเขื่อนปากมูลยังคงปักหลักต่อสู้เรียกร้องให้รัฐบาลเปิดเขื่อน และเร่งแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน แต่ยังไม่มีรัฐบาลไหนให้ความจริงใจในการแก้ปัญหา
