การผลิตหนังสือ - อ่านสารานุกรมไทย

          รูปแบบของหนังสือได้พัฒนามาตามลำดับและใช้เวลานานกว่าจะมีรูปแบบอย่างหนังสือที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน
          เมื่อได้มีการค้นคิดการผลิตกระดาษขึ้นมาได้ในประเทศจีน ในปี พ.ศ.๖๔๘   กระดาษจึงเป็นวัสดุหลักในการผลิตหนังสือ  จีนได้ค้นคิดวิธีพิมพ์ขึ้นและได้นำมาใช้ในการผลิตหนังสือเป็นชาติแรก  เป็นการพิมพ์แม่พิมพ์ไม้ (woodblock printing)  โดยใช้แผ่นไม้แกะสลักเป็นแม่พิมพ์  ทาหมึกลงบนแผ่นแม่พิมพ์  และใช้แรงกดๆ กระดาษลงบนแผ่นแม่พิมพ์ หนังสือที่พิมพ์ขึ้นในตอนแรกนี้ผนึกต่อกันด้วยกาวและม้วนเก็บไว้เป็นม้วน  หนังสือที่พิมพ์เก่าที่สุดที่มีเหลือเป็นหลักฐานอยู่ในปัจจุบัน ได้แก่ หนังสือวัชรสูตร  จัดพิมพ์โดยหวังเซียะ  พิมพ์แจกเป็นอนุสรณ์ที่ระลึกบิดามารดาของตน  ในปี พ.ศ. ๑๔๑๑  โดยพิมพ์บนกระดาษเจ็ดแผ่นผนึกติดกันทำเป็นม้วน  มีความยาวประมาณ ๑๖ ฟุต  และกว้างประมาณ ๑ ฟุต
          การพิมพ์ตัวเรียง  (movable type printing) ได้มีคนจีนชื่อ ไปเช็ง  ประดิษฐ์ขึ้นได้ในระหว่าง พ.ศ. ๑๔๘๔ - พ.ศ. ๑๔๙๒  แต่ก็ไม่ได้พัฒนาไปไกลเพราะตัวหนังสือจีนมีเป็นจำนวนมาก  การสร้างตัวพิมพ์แต่ละตัวมาใช้เรียงกันเป็นบรรทัดเป็นหน้าไม่ทำให้การพิมพ์มีประสิทธิภาพแตกต่างไปกว่าการพิมพ์แม่พิมพ์ไม้ที่ใช้กันอยู่มากนัก  จนประมาณปี พ.ศ. ๑๙๙๓ เมื่อโจฮาน กูเทนเบิร์ก (Johann Gutenberg) ชาวเมืองไมนซ์(Mainz) ในประเทศเยอรมนีได้คิดการพิมพ์ตัวเรียงขึ้นได้ในยุโรป  การพิมพ์จึงได้แพร่หลายออกไปอย่างกว้างขวาง  และได้มีการพัฒนาขึ้นมาตามลำดับจนเป็นเครื่องมืออันสำคัญในการผลิตหนังสือ  รูปเล่มของหนังสือก็ได้มีการปรับปรุงให้เหมาะสมและสะดวกในการที่จะผลิตในทางการพิมพ์ให้จัดพิมพ์ออกมาได้มีคุณภาพดี  รวดเร็ว  และประหยัด