เมื่อชนบทได้มีการเปลี่ยนแปลงเนื่องจากปัจจัยต่างๆ ดังกล่าวข้างต้น ชนบทบางแห่งก็เจริญขึ้นมาก บางแห่งก็เจริญขึ้นเล็กน้อย หรือบางแห่งก็ยังคงสภาพเดิม คนชนบทในพื้นที่ที่ได้รับการเปลี่ยนแปลงให้ดีขึ้น จะมีวิถีชีวิตดีกว่าคนชนบทในพื้นที่อื่นๆ ที่ยังไม่มีโอกาสได้รับผลประโยชน์ ชนบทที่ได้รับการเปลี่ยนแปลงให้ดีขึ้นนี้อาจเรียกได้ว่า "เขตชนบทก้าวหน้า" ซึ่งใน พ.ศ. ๒๕๒๕ มีอยู่ประมาณร้อยละ ๒๙ ของพื้นที่ทำการเกษตรของประเทศ การทำการเกษตรในเขตนี้ส่วนใหญ่ จะมีรูปแบบดังต่อไปนี้
เขตปลูกพืชไร่เหล่านี้ส่วนใหญ่มีบริเวณอยู่ในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง ซึ่งส่วนใหญ่เดิมเป็นพื้นที่ป่าและเกษตรกรได้บุกเบิกจับจองเพื่อปลูกพืชไร่ ทั้งพืชไร่ประเภทระยะยาวและระยะสั้น พืชไร่ระยะยาว เช่น อ้อย มันสำปะหลัง และสับปะรด เป็นพืชที่ขายได้ราคาดีเป็นส่วนใหญ่ มีโรงงานอุตสาหกรรมรับซื้อเพื่อทำอ้อยเป็นน้ำตาล ทำมันสะปะหลังเป็นอาหารสัตว์ และสับปะรดทำเป็นสับปะรดกระป๋อง ซึ่งเป็นสินค้าส่งออกนำรายได้เข้าสู่ประเทศ ส่วนพืชไร่ระยะสั้นซึ่งอาศัยช่วงน้ำฝนทำการเพาะปลูกได้ ๒ ครั้ง ต่อ ๑ ปี ได้แก่ ข้าวโพดและถั่วต่างๆ
