ประเพณีรับราชทูต - ถามตอบที่ Sanook! Guru

            ก่อนหน้าคำถามของคุณ “ เจ้าหนูจำไม ” มีผู้ถามถึงไม้เท้าที่สมุหพระราชมณเฑียรถือในพิธีรับราชทูตด้วย จึงขอให้รายละเอียดไว้ในคราวเดียวกันนี้ “ ซองคำถาม ” ได้ข้อมูลมาจากหนังสือ   “ ประเพณีรับราชทูต ” โดย จินตนา กระบวนแสง             พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จพระราชดำเนินออกให้เอกอัครราชทูตของประเทศต่าง   ๆ   เข้าเฝ้าถวายพระราชสาสน์ตราตั้ง   ณ   พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท หรืออาจเป็นที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ หรือพระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์   ตามแต่ความเหมาะสม             พิธีการรับเอกอัครราชทูตมีรายละเอียดดังนี้คือ   เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ กำหนดวันให้เอกอัครราชทูตเข้าเฝ้าถวายพระราชสาสน์แล้ว   คณะทูตจะต้องมารอที่กระทรวงการต่างประเทศ   สำนักพระราชวังจะจัดขบวนรถพระประเทียบไปรับมายังพระบรมมหาราชวัง โดยมีอธิบดีกรมพิธีการทูตและเจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศมาร่วมในขบวนด้วย   เมื่อเข้ามาถึงพระบรมมหาราชวังแล้วขบวนรถของคณะทูตจะจอดเทียบชาลาอัฒจันทร์พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทด้านตะวันออก   สมุหพระราชมณเฑียรยืนถือไม้เท้ายอดครุฑรอรับอยู่พร้อมด้วยกรมวังผู้ใหญ่และราชองครักษ์   จากนั้นสมุหพระราชมณเฑียรจะนำเอกอัครราชทูตและคณะไปพักที่ห้องมุขกระสันด้านทิศตะวันออก             ในขณะเดียวกันพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งมายังพระบรมมหาราชวังเข้าทางประตูศักดิ์ไชยสิทธิ์   และผ่านประตูราชสำราญเข้าเขตพระราชฐานชั้นใน แล้วเทียบรถพระที่นั่งที่ชาลาอัฒจันทร์พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทด้านตะวันออก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินขึ้นบนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาทและทรงประทับพัก ณ ห้องเฉลียงท้องพระโรงหลังพระที่นั่ง             จักรีมหาปราสาท แล้วจึงเสด็จพระราชดำเนินสู่ท้องพระโรงกลาง ประทับยืนหน้าพระแท่นบัลลังก์นพปฎลมหาเศวตฉัตรภายในท้องพระโรงกลางมีข้าราชการยืนเฝ้ารับเสด็จอยู่ดังนี้คือ ๑   สมุหราชองครักษ์ ๒   ราชเลขาธิการ ๓   เลขาธิการสำนักพระราชวัง ๔   ราชองครักษ์ ๕   หัวหน้ากองวัง ๖   รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ             เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินสู่ท้องพระโรงกลางพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ประทับยืนหน้าพระแท่นบัลลังก์นพปฎลมหาเศวตฉัตรแล้ว มหาดเล็กเวรแย้มพระทวารเพื่อให้สมุหราชองครักษ์เดินออกไปบอกคณะทูตว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพร้อมแล้ว คณะทูตเรียบร้อยหรือยัง และสมุหพระราชมณเฑียรจะแนะนำสมุหราชองครักษ์ให้คณะทูตรู้จักเป็นรายบุคคล จากนั้นสมุหราชองครักษ์จะถามเอกอัครราชทูตว่า คณะทูตานุทูตมากันกี่คน   จะใช้ภาษาอะไร   เมื่อได้รับคำตอบแล้ว   สมุหราชองครักษ์จะเดินกลับเข้าไปในท้องพระโรงกลางพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท   เพื่อนำความกราบบังคมทูล   สมุหพระราชมณเฑียรจะจัดแถวคณะทูต แล้วเดินนำออกจากมุขกระสันด้านตะวันออก ไปตามทางเข้าสู่ท้องพระโรงกลางพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท สมุหพระราชมณเฑียรหยุดหน้าพระทวาร และให้สัญญาณต่อมหาดเล็กหลวงหับเผยพระทวาร   โดยใช้ไม้เท้ายอดครุฑเคาะตรงประตูมหาดเล็กจึงเผยพระทวารออกให้สมุหพระราชมณเฑียรนำคณะทูตผ่านเข้าไป             สมุหพระราชมณเฑียรกราบบังคมทูลเบิกเอกอัครราชทูตเข้าเฝ้าถวายพระราชสาสน์ จากนั้นเอกอัครราชทูตจะหยิบพระราชสาสน์อ่านถวาย และราชเลขาธิการจะเข้าไปทูลเกล้าฯ   ถวายพระราชดำรัสตอบ จบแล้วเอกอัครราชทูตจะกราบบังคมทูล แนะนำบุคคลในคณะเป็นรายบุคคล หากเอกอัครราชทูตนั้นเป็นผู้ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงรู้จักหรือทรงคุ้นเคยพระองค์ก็จะตรัสทักทายต่อเป็นการส่วนพระองค์ เสร็จแล้วเอกอัครราชทูตถวายความเคารพแล้วกลับเข้ามายืนประจำที่             เมื่อเอกอัครราชทูตเข้ามายืนประจำที่เรียบร้อย   แล้วสมุหพระราชมณเฑียรจะนำคณะทูตถวายบังคมลาจากที่เฝ้าขณะที่คณะทูตกำลังถวายความเคารพนั้น   มหาดเล็กหับเผยพระทวารจะค่อย   ๆ   เผยพระทวารออก   เมื่อคณะทูตถวายความเคารพเสร็จ   พระทวารจะเปิดเต็มที่   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะประทับยืนทอดพระเนตรคณะทูตออกไปจนลับพระทวาร               กรมวังจะนำเอกอัครราชทูตลงนามในสมุดหลวงจนครบคณะทูต   จากนั้นมหาดเล็กจะนำแชมเปญมาเสิร์ฟทุกคนในมุขกระสันด้านตะวันออกเป็นการดื่มต้อนรับคณะทูต และดื่มถวายพระพรแต่พระประมุขของทั้งสองประเทศ เมื่อถึงเวลาอันสมควรและคะเนว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินผ่านกระทรวงการต่างประเทศไปแล้ว   สมุหพระราชมณเฑียรจะออกมาส่งคณะทูตานุทูตที่ชาลาบันไดพระที่นั่งจักรีมหาปราสาทด้านตะวันออก เอกอัครราชทูตและคณะออกรถกลับไปยังสถานทูตเป็นอันเสร็จการ   “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”