ยกเมฆและโคมลอย - ถามตอบที่ Sanook! Guru

                  “ ยกเมฆ ” เป็นสำนวนหมายความว่า เดาเอา กะเอา คาดเอา นึกเอาเองว่าเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ มูลเหตุของสำนวนมาจากตำราโหราศาสตร์เกี่ยวกับการดูเมฆในท้องฟ้า ว่าเป็นนิมิตดีหรือร้าย เช่น ในตำราพิชัยสงครามโบราณว่า quot เห็นเมฆเกลื่อนมาเป็นหมู่ เป็นรูปเมรูอย่ายกฤกษ์มรณา ” และในเสภาขุนช้างขุนแผนว่า quot กอดอกยกเมฆดูนิมิต   ก็วิปริตเป็นรูปคนหัวหาย   จะยกต่อคอแขนไม่ติดกาย เถรสำคัญมั่นหมายไม่คืนมา ”                   “ ยกเมฆ ”   เป็นการดูเมฆที่ลอยเกลื่อนในท้องฟ้า   ว่ามีรูปร่างลักษณะเป็นอย่างไร   ดังนั้นเลยเอาคำ ยกเมฆ มาใช้เป็นสำนวนหมายความว่า คิดเอง เดาเอง คาดคะเนเอาเองว่าเป็นเช่นนั้นหรืออย่างไรต่าง ๆ   ซึ่งไม่เป็นความจริง                   ส่วน “ โคมลอย ” นั้น ในพระราชหัตถเลขา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีถึงพระพันปีหลวงคราวเสด็จประพาสยุโรป พ ศ ๒๔๔๐ มีว่า “ คำว่า โคม นี้มีความหมายตามศัพท์แผลง ใช้กันว่าพูดฤๅทำอะไรไม่กินความกัน   ฤๅไม่เข้ากับเรื่อง   ฤๅพูดหลงใหลไป   ฤๅพูดโดยไม่มีเค้ามูลที่เห็นว่าควรจะพูดอย่างนั้น   แต่แรกใช้กันว่า   โคมลอย   เกิดจากหนังสือพิมพ์อังกฤษฉบับหนึ่งชื่อ พันช์   มีรูปโคมลอยอยู่ที่ชื่อหน้าต้นของหนังสือนั้น   และในหนังสือพิมพ์นี้มักมีความซึ่งกล่าวตามอย่างตลก ๆ   ในภาษาอังกฤษ ดูไม่ใคร่จะเข้ากับเรื่อง และไม่เห็นขบขันเหมือนหนังสือพิมพ์พันช์   เพราะเหตุฉะนั้น เมื่อมีใครกล่าวความที่ไม่เข้าเรื่อง   ฤๅไม่กินความกันก็ใช้ว่ากันว่าโคมลอยแล้วย่นสั้นคงแต่ว่า   โคม   ก็ใช้ได้เหมือนกัน ”   ที่ใช้และเข้าใจกันทั่วไป หมายความว่า พูดกุเรื่องขึ้น พูดลอย ๆ พูดไม่จริง     ทั้ง   ๒   คำนี้อธิบายโดย   กาญจนาคพันธุ์   จากหนังสือ “ สำนวนไทย ” “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”