วันล้างมือโลก (อังกฤษ: Global Handwashing Day) เป็นการรณรงค์เพื่อกระตุ้นและระดมประชากรกว่าล้านคนทั่วโลกให้ล้างมือด้วยสบู่ การรณรงค์ดังกล่าวเป็นการอุทิศให้กับความตระหนักที่เพิ่มขึ้นของการล้างมือพร้อมสบู่ ซึ่งเป็นการป้องกันเชื้อโรคที่สำคัญได้ทางหนึ่ง วันการล้างมือโลกเป็นกิจกรรมที่จัดขึ้นหลังจากสัปดาห์น้ำโลกประจำปี ค.ศ. 2008 ซึ่งถูกจัดขึ้นในเมืองสตอกโฮล์ม ระหว่างวันที่ 17-23 สิงหาคม และริเริ่ม Public Private Partnership for Handwashing (PPPHW)
วันการล้างมือโลกถูกจัดขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม ค.ศ. 2008 ซึ่งเป็นการเลือกโดยสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ พร้อมกับเลือกให้ปี ค.ศ. 2008 เป็นปีสากลแห่งการรักษาอนามัยหัวใจหลักของวันการล้างมือโลกมุ่งไปยังกลุ่มเด็กนักเรียน รัฐสมาชิกได้รับประกันว่าจะเพิ่มจำนวนเด็กนักเรียนที่ล้างมือด้วยสบู่ในมากกว่า 70 ประเทศ
ทั้งนี้ จากผลการศึกษา พบว่า การล้างมือ แม้จะเป็นเรื่องง่าย ๆ แต่คนส่วนใหญ่กลับไม่ค่อยทำกัน ทั้ง ๆ ที่ สามารถลดโอกาสติดเชื้อโรคต่าง ๆ ได้เกือบ 50% โดย องค์การยูนิเซฟ ระบุว่า ในแต่ละปีนั้นมีเด็ก ๆ อายุต่ำกว่า 5 ขวบ เสียชีวิตจากโรคท้องร่วงถึงเกือบ 2 ล้านคน และจากโรคปอดบวมอีกราว 2 ล้านคน ซึ่งการล้างมือด้วยน้ำกับสบู่อย่างถูกวิธี จะช่วยลดการเสียชีวิตจากโรคท้องร่วงได้ถึง 50% และจากโรคปอดบวมได้อีกราว 25 % ดังนั้น หัวใจหลักของ วันล้างมือโลก จึงต้องการมุ่งไปยังกลุ่มเด็กนักเรียน เพื่อหวังจะเพิ่มจำนวนเด็ก ๆ ที่มีนิสัยล้างมือด้วยสบู่ได้มากกว่า 70 ประเทศ
ความสำคัญของการรณรงค์วันล้างมือโลก
การล้างมือด้วยสบู่เป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพและไม่แพงในการป้องกันโรคท้องร่วง อันเป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติในบ้าน โรงเรียนและในประชาคมทั่วโลก โรคปอดบวมและโรคท้องร่วงเป็นโรคที่ฆ่าชีวิตเด็กทั่วโลกกว่า 3.5 ล้านคนต่อปี และตามเว็บไซต์อย่างเป็นทางการ การล้างมือด้วยสบู่ก่อนรับประทานอาหารหรือหลังการใช้ห้องน้ำจะสามารถช่วยชีวิตผู้คนได้มากกว่าการฉีดวัคซีนหรือการใช้ยารักษา และลดจำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคท้องร่วงได้ 50% และโรคที่เกี่ยวข้องกับทางเดินหายใจ 25%
ส่วนในประเทศไทยนั้น ทางกระทรวงสาธารณสุข ให้ความสำคัญกับการล้างมือมาโดยตลอด อันจะเห็นได้จากการประชาสัมพันธ์รณรงค์ผ่านสื่อต่าง ๆ และได้จัดกิจกรรม วันล้างมือโลก ขึ้นครั้งแรกในวันที่ 15 ตุลาคม ปี 2009 ณ พิพิธภัณฑ์เด็กกรุงเทพมหานคร เขตจตุจักร ซึ่งภายในงานมีกกิจกรรมรณรงค์ให้เยาวชนไทย เห็นความสำคัญของการล้างมืออย่างถูกวิธี
ผู้เชี่ยวชาญเน้นด้วยว่า การล้างมือให้ได้ผลนั้นควรใช้สบู่ ไม่ใช่น้ำเปล่าแต่เพียงอย่างเดียว ต้องถูให้ทั่วมือ รวมทั้งใต้มือด้วยอย่างน้อย 20 วินาที ยิ่งกว่านั้นการล้างมือนี้จำเป็นต้องทำในช่วงหลังเหตุการณ์สำคัญๆ อย่างเช่น หลังจากที่เข้าห้องน้ำ หลังจากชะล้างทำความสะอาดเด็กทารก และก่อนใช้มือหยิบจับอาหารเข้าปาก เป็นต้น
