06 กรกฎาคม พ.ศ.2478 : วันเกิดดาไลลามะองค์ที่ 14
6 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 วันประสูติ สมเด็จพระเทนซิน กยัตโส (หรือ "เกียโซ") ดาไลลามะ องค์ที่ 14 (His Holiness Tenzin Gyatso the 14th Dalai Lama) ผู้นำทางศาสนา ผู้นำทางการเมือง และผู้นำทางจิตวิญญาณของชาวธิเบต พระนามเดิมคือ ลาโม ทอนดรุป (Lhamo Thondup) ถือกำเนิดในครอบครัวชาวนาในหมู่บ้านเล็ก ๆ ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของทิเบต คณะค้นหาซึ่งเป็นพระอาวุโสที่เคยรับใช้ดาไลลามะองค์ก่อนได้ค้นพบเด็กชายลาโม ทอนดรุปในวัย 2 ขวบ เมื่อผ่านการพิสูจน์ตามธรรมเนียมทิเบตจนครบถ้วน เด็กน้อยก็ได้รับการสถาปนาให้เป็นทะไลลามะองค์ที่ 14 ในวันที่ 13 ตุลาคม 2483 พระองค์ทรงรับผิดชอบบ้านเมืองโดยตรงเมื่อมีพระชนมายุได้ 16 พรรษา วันที่ 7 ตุลาคม 2493 จีนได้ส่งกำลังทหารเข้ามายึดภาคตะวันออกของทิเบตไว้ได้ทั้งหมด ต้นปี 2502 เกิดวิกฤตระหว่างจีนกับธิเบตอย่างรุนแรง ดาไลลามะจึงทรงตัดสินพระทัยเสด็จลี้ภัยไปยังอินเดียเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2502 ทรงจัดตั้งรัฐบาลพลัดถิ่นที่เมืองธรรมศาลา ทางตอนเหนือของอินเดีย จากนั้นท่านได้ทรงเดินทางไปทั่วโลกเพื่อบรรยายธรรมะ ทรงสอนเรื่องเมตตาธรรมและการให้อภัย จนเกิดการเคลื่อนไหวเรียกร้องเอกราชแก่ธิเบตไปทั่วโลก ทรงได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพเมื่อปี 2532 ปัจจุบันธิเบตกลายเป็นเขตการปกครองพิเศษของจีน แต่ชาวทิเบตทั้งนอกและในทิเบตก็ยังคงยอมรับฐานะการเป็นผู้นำทั้งทางธรรมและทางโลกขององค์ดาไลลามะอยู่ เพราะขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมที่สืบทอดมายาวนาน ชาวธิเบตเชื่อว่า ดาไลลามะเป็น "อวตาร" (reincarnation) ของ "พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์" ซึ่งชาวทิเบตเรียกว่า "เชนรีซิ" (Chen-re-zi) โดยเชนรีซิจะอวตารมาเกิดในร่างของดาไลลามะ เพื่อช่วยชาวทิเบตและชาวโลกให้พ้นจากความทุกข์ ดาไลลามะจึงเป็นผู้ที่บริสุทธิ์ไม่มีกิเลสใด ๆ แต่ที่ทรงกลับมาเกิดใหม่ครั้งแล้วครั้งเล่าในร่างของดาไลลามะองค์ต่อ ๆ มา ก็ด้วยความเมตตา ประสงค์จะขนสรรพสัตว์ทั้งหลายให้ข้ามพ้นไปจากทะเลแห่งวัฏสงสาร ตามคติความเชื่อของพุทธศาสนามหายาน
