คนที่มีอายุมากถ้าถอนฟันหลายซี่จะมีผลอะไรหรือไม่ - ถามตอบที่ Sanook! Guru

การดูแลช่องปากด้วยตนเอง สำหรับผู้สูงอายุ   ฟันเป็นอวัยวะหนึ่ง ที่สามารถอยู่คู่กับร่างกายเราได้ตลอดชีวิต ดังนั้น เพื่อให้ผู้สูงอายุได้มีฟัน เหงือก และสภาพช่องปากที่แข็งแรงสมบูรณ์ ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปราศจากความเจ็บปวด ควรต้องปฏิบัติตนดังนี้   1 การทำความสะอาดช่องปาก โดย   1 1 การแปรงฟัน   การแปรงฟันที่ถูกวิธี ควรแปรงอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เช้า-ก่อนนอน ถ้าหากเป็นไปได้ ควรแปรงฟันทีหลังรับประทานอาหารทุกมื้อ   -   โดยวิธีแปรงฟันที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ ฟันบนให้หงายแปรง เอียงทำมุม 45 องศา กับตัวฟัน ฟันล่างให้คว่ำแปรงเอียง 45 องศากับตัวฟันเช่นกัน มีขนแปรงบางส่วนอยู่ที่คอฟัน และขอบเหงือก ซึ่งบริเวณนี้ ควรจะเน้นเป็นพิเศษ เนื่องจากเป็นส่วนที่สะสมคราบจุลินทรีย์ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเหงือกอักเสบ และฟันผุที่ต้องกำจัดออก   -   ขยับแปรงไปมาสั้นๆ เบาๆ ในแนวนอน ใช้ขนแปรงแทรกเข้าไปในขอบเหงือก และซอกฟัน ปัดขนแปรงจากขอบเหงือก โดยฟันบนปัดลง ฟันล่างปัดขึ้น ด้านบดเคี้ยวถูไปมา แปรงให้ทั่วทุกซี่ ทั้งด้านใน และด้านนอก   -   แปรงฟันนาน 2 นาที โดยประมาณ ด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ซึ่งระยะเวลา 2 นาที จะช่วยให้ฟลูออไรด์มีประสิทธิภาพ ในการป้องกันฟันผุ   -   หลังแปรงฟัน ควรแปรงลิ้นเบาๆ ลิ้นจะได้ปราศจากการหมักหมม ของอาหาร และกลิ่นของอาหาร ช่วยลดอาการมีกลิ่นปากด้วย   -   หลังการแปรงฟัน ควรล้างแปรงสีฟันให้สะอาด สบัด และผึ่งให้แห้ง ถ้าขนแปรงบาน ควรเปลี่ยนใหม่ ประมาณ 3 เดือนต่อ 1 ด้าม   การเลือกแปรงสีฟัน ควรเน้นที่ขนแปรงสีฟัน ให้มีขนอ่อนนุ่ม หรืออ่อนนุ่มพิเศษ จะไม่เป็นอันตรายต่อคอฟัน และเหงือก   1 2 การใช้ไหมขัดฟัน   เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยทำความสะอาดซอกฟันได้ดี ควรใช้ควบคู่กับการแปรงฟัน หรืออย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง มีทั้งแบบเส้นใหญ่ เส้นเล็ก เลือกใช้ตามขนาดความกว้างของซอกฟัน   วิธีใช้ -   ดึงไหมขัดฟันยาวประมาณ 1 ฟุต -   พันด้านปลายที่นิ้วกลางทั้ง 2 ข้าง หรือผูกไหมขัดฟันให้เป็นวงกลม แล้วใช้นิ้วหัวแม่มือ และนิ้วชี้ของแต่ละข้าง     เป็นตัวบังคับ -   ลากไหมขัดฟัน ไป-มา ให้ผ่านจุดสัมผัสระหว่างฟัน 2 ซี่ ที่ต้องการทำความสะอาด แล้วโอบแนวกับคอฟันทีละซี่         ขยับขึ้นลงและ ไป-มา แนวนอนคล้ายเลื่อย เพื่อกวาดเศษอาหาร และคราบจุลินทรีย์ออก ระวังอย่ากดไหมแรง     เพราะอาจกระแทกเหงือกบาดเจ็บ -   ทำจนครบทุกซี่ ทั้งปาก   1 3 การใช้แปรงซอกฟัน เป็นแปรงขนาดเล็กๆ คล้ายแปรงล้างขวด มีหลายขนาดให้เลือก ใช้ทำความสะอาดซอกฟันที่ค่อนข้างกว้าง เป็นรู   เหงือกร่น รากฟันโผล่ หรือบริเวณง่ามฟันกรามหลัง แปรงซอกฟันจะใช้ได้ง่าย โดย   -   สอดแปรงเข้าไปในช่องระหว่างซี่ฟัน ให้แนบกับฟันซี่ใดซี่หนึ่งก่อน ถูเข้าออก 4-5 ครั้ง แล้วจึงเปลี่ยนไปแนบกับ     ฟันอีกซี่หนึ่ง ในลักษณะเดียวกัน   1 4 การใช้ไม้จิ้มฟัน ไม้จิ้มฟันควรมีลักษณะด้ามตรง แบน เรียวบาง ไม่มีเสี้ยน ใช้ทำความสะอาดฟันบริเวณซอกฟันที่ห่าง และช่วยเขี่ยเศษอาหารชิ้นโตๆ ออกมา -     การสอดเข้าไปในซอกฟัน ต้องระวังอย่าให้เป็นอันตรายต่อเหงือก -     ไม้จิ้มฟันจะใช้ง่ายกว่าไม้ขัดฟัน แต่ควรใช้ในผู้ที่ไม่สามารถใช้ไหมขัดฟันได้สะดวก เนื่องจากไม้จิ้มฟันมีข้อจำกัด         มากกว่า ตรงที่ ใช้ได้เฉพาะผู้ที่มีช่องว่าง ระหว่างซี่ฟัน และไม่สามารถใช้ขัด ทำความสะอาดตรงมุมโค้งของฟัน         เพราะโอบรอบฟันไม่ได้     2 การดูแลทำความสะอาดฟันปลอม   2 1 ฟันปลอมชนิดถอดได้   จะมีส่วนของตะขอในการยึดติดกับฟันข้างเคียง และมีฐานพลาสติก หรือโลหะ วางบริเวณเหงือก หรือเพดานปาก ซึ่งบริเวณเหล่านี้ อาจเป็นที่สะสมของเศษอาหารต่างๆ ได้ง่าย ดังนั้น ทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร จึงควรถอดฟันปลอมออกมาทำความสะอาด พร้อมกับทำความสะอาดฟันแท้ในปาก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดฟันผุ และกลิ่นปาก การทำความสะอาดฟันปลอมชนิดถอดได้ โดยใช้ยาสีฟันกับแปรงสีฟัน ที่มีขนอ่อนแปรงทำความสะอาด ควรมีภาชนะคอยรองรับ เพื่อกันฟันปลอมตกแตก และที่สำคัญ ก่อนนอนต้องถอดฟันปลอมแช่น้ำไว้เสมอ ไม่ให้ฟันปลอมแตกแห้ง และเหงือกได้พักผ่อน   2 2 ฟันปลอมชนิดติดแน่น   จะสวมทับลงไปบนซี่ฟัน หรือใช้ฟันข้างเคียงช่องว่างเป็นหลักยึด ดังนั้น ฟันปลอมชนิดนี้จะไม่มีตะขอ หรือฐาน บนเหงือก หรือเพดานปาก และไม่สามารถถอดออกได้ ฉะนั้น การรักษาความสะอาด นอกจากจะแปรงฟันตามปกติแล้ว ควรใช้ไหมขัดฟัน สอดเข้าทำความสะอาดใต้ฟันปลอม และขอบเหงือก หรืออาจใช้แปรงซอกฟันช่วยด้วย   2 3 ข้อควรระวังของผู้ใส่ฟันปลอม   ผู้ใส่ฟันปลอมต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ ในการรับประทานอาหาร โดยเฉพาะอาหารเหนียว และแข็ง ห้ามนำฟันปลอมไปแช่ในน้ำเดือด หรือน้ำร้อน เพราะจะทำให้บิดเบี้ยวได้ และไม่ควรทิ้งฟันปลอมตากแห้ง เพราะอาจแตกร้าวได้     ฟันปลอมบางชนิดมีอายุการใช้งาน อาจต้องซ่อมแซม เปลี่ยนใหม่ ถ้ามีการแตกหัก     ฟันปลอมที่ทำให้เกิดการระคายเคือง ต่อเหงือก และเนื้อเยื่อใหม่ในปากนั้น ควรได้รับการแก้ไข หากทิ้งไว้จะเป็นสาเหตุหนึ่ง ที่ทำให้เกิดแผล ก่อมะเร็งในช่องปากได้         การใส่ฟันปลอม เมื่อถอนฟันไปแล้ว จำเป็นต้องใส่ฟันปลอมทดแทน สำหรับใช้ทำหน้าที่บดเคี้ยวอาหาร รักษารูปใบหน้าให้แกติคงเดิม การพูดออกเสียงได้ชัดจนตามปกติ และฟันปลอมบยังช่วยป้องกันไม่ให้ เกิดการสบฟันที่ผิดปกติ เนื่องจากฟันซี่ที่เหลืออยู่ ล้มเอียงเทไปช่องว่างของฟันที่ถูกถอนออก       3 การตรวจช่องปากด้วยตนเอง ต้องหมั่นตรวจสภาพช่องปากด้วยตนเอง โดยอ้าปากดูจากกระจกเงาในที่สว่าง   3 1 การตรวจฟัน เพื่อดูว่า มีรูผุ รูดำ สึก กร่อน บิ่น แตก มีฟันโยก คลอนหรือไม่ โดยใช้นิ้วที่ล้างสะอาดแล้ว ลองจับโยกดูเบาๆ   3 2 การตรวจเหงือก หมั่นตรวจสีผิวของเหงือก บริเวณที่ซี่ฟันทุกซี่ในปาก ซึ่งปกติควรมีสีชมพูซีด สังเกตดูว่า บริเวณใดที่มีแดงเข้มจัด เป็นมัน บวมโต หรือเหงือกร่น ซี่ฟันยื่นยาวกว่าซี่อื่น ถ้ามี หรือสงสัยว่า เป็นลักษณะดังกล่าว ให้รีบไปพบทันตแพทย์ เพื่อรับการรักษาอย่างทันท่วงที   3 3 การตรวจเนื้อเยื่อในช่องปาก สังเกตว่า บริเวณใดมีปุ่มก้อน ของเนื้อเยื่ออ่อน ทั้งสี และขนาดโตผิดปกติ ต่างจากบริเวณอื่นทั่วไป อาจใช้มือที่ล้างสะอาด แล้วลูบคลำดู หรือการเกิดแผลเป็นระยะเวลานานๆ ไม่หาย ซึ่งถ้าสงสัย ให้รีบไปพบทันตแพทย์