ตามล่าเนื้อสมัน! - ถามตอบที่ Sanook! Guru

                  |ซองคำถาม| อ่านพบเกร็ดเรื่องการล่า และสาเหตุสำคัญที่ทำให้เนื้อสมันสูญพันธุ์ ที่อาจารย์จารุจินต์   นภีตะภัฏ เขียนไว้ในวารสาร   |วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี|   จึงขออนุญาตนำมาเผยแพร่ต่อดังนี้                   จากการคาดคะเนของพระยาอินทรมนตรีว่า   ในอดีตเนื้อสมันจะอาศัยอยู่ในบริเวณวงนอกรอบลุ่มน้ำเจ้าพระยา บริเวณทุ่งหญ้าในจังหวัด   ลพบรี   สุพรรณบรี   อ่างทอง   สิงห์บุรี   นครสวรรค์ กำแพงเพชรสุโขทัย   สวรรคโลก   ตาก พิจิตร   พิษณุโลก   และอุตรดิตถ์   สมัยนั้นลุ่มน้ำเจ้าพระยายังมีสภาพไม่เหมาะสม     เนื่องจากเป็นบริเวณดินที่เกิดขึ้นมาใหม่จากการทับถมของตะกอนจากแม่น้ำ   ต่อมาเนื้อสมันได้เริ่มขยายที่อาศัยลงมาสู่บริเวณทางใต้เรื่อย   ๆ   และแพร่จำนวนออกไปได้อย่างรวดเร็ว   เพราะไม่มีสัตว์จำพวกกวางชนิดอื่น   ๆ   ที่จะปรับตัวให้อาศัยอยู่ในที่ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาได้ การแก่งแย่งที่อยู่จึงไม่มีและอาหารจำพวกหญ้า   และใบไม้ในทุ่งก็มีจำนวนมากมาย   อาณาบริเวณที่อยู่ของเนื้อสมันจึงขยายลงในบริเวณจังหวัดนครนายก ฉะเชิงเทรา ปทุมธานี นนทบุรี และกรุงเทพฯ                   สมัยก่อนประเทศไทยทำการเกษตรแบบเพื่อบริโภคกันในประเทศแต่ภายหลังจากที่ประเทศไทยได้เปิดประเทศติดต่อค้าขายสินค้าเกษตรกับต่างประเทศในปี ๒๓๙๓   แล้ว   ข้าวเป็นสินค้าออกที่สำคัญ   คนไทยตื่นตัวทำนาข้าวกันมากขึ้น เมื่อรัฐบาลในเวลานั้นได้ตัดทางรถไฟสายเหนือ จึงได้พาเอาประชาชนในจังหวัดเพชรบุรี   ราชบุรี   นครปฐมและอยุธยา   ขึ้นไปหักล้างถางป่าเพื่อทำนากันมากขึ้น ประชาชนที่อยู่ในบริเวณภาคกลางเดิมได้อาศัยการขุดคลองรังสิต และคลองชลประทานต่าง ๆ ขยายการทำนาไปยังบริเวณที่เป็นป่าละเมาะชายเขาอันเป็นที่อยู่ของเนื้อสมัน บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาซึ่งเป็นแหล่งที่อยู่เพียงแห่งเดียวของเนื้อสมันจึงถูกทำลายหมดไป และประชาชนยังล่าและดักจับเนื้อสมันที่หลงเหลืออยู่มาเป็นอาหารและเอาเขาที่สวยงามมาใช้ประดับฝาบ้าน หรือใช้เป็นที่แขวนหมวก ทำเป็นด้ามมีด ด้ามพร้า จนเนื้อสมันหมดไปในที่สุด                   การล่าเนื้อสมันตั้งแต่อดีตที่ยังมีชุกชุม แบ่งออกได้เป็นหลายแบบแตกต่างกันไปตามท้องที่ และฤดูกาล                   ในฤดูน้ำหลากท่วมทุ่งเนื้อสมันจะไปรวมกันอยู่ตามเกาะที่เป็นที่ดอน   ชาวบ้านในทุ่งละคร จังหวัดนครนายก   ชอบชวนกันขี่ควายไปล้อมแทงเนื้อสมัน   เพราะควายเดินได้ทนทั้งในโคลน   และในน้ำ แต่เนื้อสมันลุยน้ำเหนื่อยง่าย   จึงใช้หอกแทงตายได้ง่าย   วิธีนี้เนื้อสมันจะถูกทำลายทั้งฝูง   บางครั้งอาจจะใช้เรือไล่ตามเนื้อสมันที่ว่ายน้ำหนีไปจากเกาะ   ก็สามารถจะล่าได้อย่างง่ายดาย                   ในฤดูแล้งการล่าแบ่งออกเป็นสองแบบ   แบบแรกได้แก่การเอาเขาเนื้อสมันมาตากให้แห้งแล้วใช้ตะไบถูด้านหลังของเขาออก ทั้งนี้เพื่อให้มีน้ำหนักเบาขึ้น แล้วก็นำมาสวมติดไปบนศีรษะ แล้วคลานเข้าไปหาฝูงเนื้อสมันพร้อมอาวุธ เนื้อสมันจะไม่ใคร่หนีเพราะคิดว่าเป็นพวกเดียวกัน บางครั้งเนื้อสมันตัวผู้อาจจะวิ่งเข้ามาขับไล่เพื่อปกป้องพื้นที่หรือหวงตัวเมียในฝูง จึงถูกล่าได้ง่ายดาย อีกแบบหนึ่งได้แก่การขุดหลุมไว้ในพุ่มไม้ทึบแล้วลงไปนั่งซุ่มอยู่ในหลุม   พอเนื้อสมันผ่านมาใกล้ก็จะยิงได้ง่าย                   นอกจากนี้เนื้อสมันยังมีลักษณะของเขาที่เป็นจุดอ่อนของตัวเองโดยจะมีกิ่งรับหมา ดูภาพประกอบ ที่ทำมุมแหลมกับหน้าผากและมีกิ่งก้านสาขามากมาย ทำให้เนื้อสมันไม่สามารถเข้าไปอาศัยอยู่ในป่าดงดิบได้ เพราะเขามักจะไปพันเกี่ยวเอาเถาเครือหรือกิ่งไม้ต่าง ๆ   ทำให้เดินหรือวิ่งไปมาได้ไม่สะดวก เนื้อสมันจึงต้องอาศัยอยู่ตามป่าโปรงและทุ่งหญ้าที่ง่ายต่อการถูกล่ามากกว่ากวางชนิดอื่น ๆ                   ด้วยสาเหตุดังกล่าว คือการทำลายทุ่งหญ้าเพื่อใช้เป็นที่ปลูกข้าวเป็นสินค้าออก   และการล่าเนื้อสมันเพื่อเอาเขาที่สวยงามไปประดับฝาบ้านและเอาเนื้อมาเป็นอาหาร ได้ทำให้เนื้อสมันหมดสิ้นไปจากประเทศไทยในที่สุด “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”