วิธีการเพิ่มคุณภาพพลอยมีอะไรบ้าง - ถามตอบที่ Sanook! Guru

1 การเจียระไน Cutting เป็นเทคนิคที่ทำให้อัญมณีมีความแวววาวเป็นประกายและมีสีสันเด่นชัดยิ่งขึ้น แบ่งออกได้ 2 แบบใหญ่ ๆ คือ เจียระไนแบบเหลี่ยม Facet Cut ซึ่งใช้กับรัตนชาติที่เนื้อดี มีความโปร่งใส และการเจียระไนแบบหลังเบี้ยหรือรูปโค้งหลังเต่า Cabochon Cut ใช้สำหรับรัตนชาติที่ค่อนข้าง ทึบแสงหรือแตกร้าวมาก หรือต้องการให้ปรากฏคุณสมบัติพิเศษ เช่น สตาร์ เป็นต้น 2 การเผาหรือการหุง Heating เป็นกรรมวิธีการเพิ่มคุณภาพพลอยด้วยความร้อน ทำโดยการนำพลอยมาให้ความร้อนในช่วงอุณหภูมิและบรรยากาศที่เหมาะสม ธาตุต่าง ๆ ในเนื้อพลอยจะมีการจัดเรียง ตัวใหม่ จึงทำให้เนื้อพลอยใสขึ้นและมีสีเปลี่ยนไปอย่างถาวรซึ่งเป็นที่ยอมรับในตลาดการค้าอัญมณี 3 การแพร่สีผิว Surface Diffusion ทำให้พลอยมีสีสันสวยงามขึ้นโดยการเผาพลอยรวมกับสารเคมีที่เป็นธาตุมลทินสี โดยใช้อุณหภูมิสูง ระยะเวลายาวนาน โดยสีที่เกิดขึ้นจะแพร่เข้าไปเฉพาะบริเวณผิวหน้าของเนื้อพลอยเท่านั้น จึงเป็นกรรมวิธีที่ยังไม่เป็นที่ยอมรับ 4 การฉายรังสี Irradiation โดยนำไปฉายรังสีแกมมา อิเล็กตรอน หรือนิวตรอน รังสีจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของอิเล็กตรอนภายในโครงสร้างโมเลกุลของรัตนชาติจึงทำให้สีของรัตนชาติเปลี่ยนไปด้วย เช่น โทแพซสีน้ำเงิน ทัวร์มาลีนสีแดง และเพชร เป็นต้น 5 การย้อมสี Dyeing วิธีการทำให้พลอยมีสีสันที่ดีขึ้น โดยพลอยจะต้องมีช่องว่าง รูพรุน หรือรอยแตกร้าวพอที่จะทำให้สารละลายสีแทรกซึมเข้าไปได้ โดยสีจะถูกทิ้งอยู๋ในช่องว่างขณะที่ตัวทำละลายจะระเหยออกไป ตัวอย่างเช่น ควอตซ์ ปะการัง หรือหยก เป็นต้น 6 การอัดสารโพลิเมอร์ Impregnation เป็นการทำให้พลอยแลดูมีความแวววาว ไม่เห็นรอยตำหนิภายในเนื้อ เช่น อัดเข้าไปในเนื้อของหยกหรือมรกต วิธีการเช่นนี้ยังไม่เป็นที่ยอมรับในตลาดการค้า 7 การแช่น้ำมัน Oiling เป็นการช่วยทำให้พลอยที่มีรอยแตกร้าวดูสวยงามขึ้นทั้งสีและความสะอาด นิยมทำในมรกต เพราะเป็นพลอยที่มีรอยแตกมาก 8 การฟอกสี เป็นการใช้สารเคมีฟอกล้างให้แลดูมีสี สะอาด และขาวขึ้น ส่วนใหญ่จะใช้กับไข่มุกและงาช้าง ที่มา กรมทรัพยากรธรณี