ทำไมกะเหรี่ยงคอยาวต้องใส่ห่วงทองเหลือง - ถามตอบที่ Sanook! Guru

        กองบรรณาธิการโอนจดหมายของคุณฤทัยมาให้ |ซองคำถาม|   ตอบไปพลาง ๆ   ก่อน   เพราะยังไม่มีโครงการที่จะทำสารคดีเรื่องกะเหรี่ยงคอยาวในขณะนี้         ดร สมทรง   บุรุษพัฒน์   แห่งสถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท   มหาวิทยาลัยมหิดล   เล่าเรื่องนี้ไว้ในหนังสือ|ภาษาและวัฒนธรรม|   ว่า   เด็กสาวกะเหรี่ยงคอยาว หรือปาดองจะเข้าพิธีใส่ห่วงทองเหลืองเมื่ออายุได้   ๕-๙   ปี   มีหมอผีประจำเผ่าเป็นผู้ใส่ให้   แต่เดิมนั้นผู้ที่จะใส่ห่วงทองเหลืองจะต้องเป็นหญิงที่เกิดวันพุธที่ตรงกับวันเพ็ญเท่านั้น   และจะต้องเป็นหญิงปาดองที่แท้จริง   ไม่มีเชื้อเผ่าอื่นผสม   ถ้าไม่ยอมใส่ห่วงจะถูกขับออกจากเผ่าทันที แต่ต่อมานิยมใส่กันหมดไม่ว่าจะเกิดวันใด เดิมปลอกคอนี้ใช้ทองคำจริง ๆ   แต่ในปัจจุบันใช้ทองเหลืองที่นำมาจากเมืองเบงลอประเทศพม่า         ผู้ที่ใส่ห่วงจะต้องมีฝีมือในการดัดทองเหลือง   มิฉะนั้นจะทำให้ผู้สวมห่วงนี้เจ็บ   ก่อนใส่ก็ต้องเอาทองเหลืองไปอังไฟและชุบน้ำมะนาวให้อ่อน แล้วนำมาขดรอบคอเป็นวง ๆ ห่วงแต่ละห่วงจะติดกันเหมือนลวดสปริง   มี   ๒   ชุด ชุดหนึ่งใส่เป็นฐานอยู่บนไหล่มี ๕   วง   ต่อจาชุดนี้ขึ้นไปบนคอ จะใส่ห่วงชุดที่มี ๒๐ วง   วงบนสุดจะมีหมอนใบเล็กจิ๋วใส่ค้ำคางไว้กันเสียดสี   ระหว่างห่วงทั้งสองชุดจะมีโลหะยึดติดกันไว้ที่ด้านหลังคอ   รอบ ๆ ห่วงชุดแรกจะสวมสร้อยเงิน   เหรียญ   และลูกปัดทับอีกทีหนึ่ง   ห่วงที่ใส่นี้ไม่ได้สร้างความรำคาญให้ผู้ใส่เพราะผู้หญิงปาดองคิดว่าห่วงนี้สวย ยิ่งใส่มากยิ่งสวยการดูแลรักษาห่วงเวลาอาบน้ำก็จะเอาหญ้าแห้งมาขัดทองเหลืองที่ใส่อยู่ติดคอนั้น         นายแพทย์ จอห์น   เกชิเชียน   ได้ถ่ายเอกซเรย์ผู้หญิงปาดองที่โรงพยาบาลย่างกุ้ง   พบว่าคอที่ใส่ห่วงนั้นไม่ได้ยืดยาวขึ้น แต่กลับเป็นช่วงหน้าอกที่ถูกผลักลงมาให้ทรุดลง เมื่อเพิ่มขนาดห่วง กระดูกไหปลาร้ารวมทั้งชี่โครงก็ยิ่งทรุดตัวลงมา ผลก็คือทำให้มองดูว่าคอนั้นยาว เพราะฉะนั้นจึงไม่น่าประหลาดใจที่พบว่าหลังการถอดห่วงคอแล้ว   คอมีขนาดเท่าปกติ ๒๐ ปีที่ผ่านมา ความเจริญก้าวหน้าของโลกปัจจุบันทำให้ผู้หญิงปาดองถอดห่วงที่คอออก เพราะการไม่มีห่วงที่คอทำให้คล่องตัวในการทำมาหากินมากกว่า โดยเฉพาะปาดองที่นับถือศาสนาคริสต์จะไม่ใส่ห่วงที่คอเลย         เหตุผลที่ว่าทำไมผู้หญิงปาดองจะต้องใส่ห่วงทองเหลืองที่คอนั้น ส่วนใหญ่จะกล่าวว่าเพื่อความสวยงามและเพื่อแสดงฐานะและตำแหน่งของตน เหตุผลอีกอย่างหนึ่งก็คือ เพื่อไม่ให้มีการแต่งงานข้ามเผ่าพันธุ์   ชนภูเขาของพม่าทั้งหมดจะแยกความแตกต่างได้จากเครื่องแต่งกายผู้หญิง   ผู้หญิงแต่ละเผ่าจะแต่งตัวไม่เหมือนกัน   บางเผ่าจะเน้นความ แตกต่างมากขึ้นไปอีก เช่นมีการสักตามตัวมาจนไม่เป็นที่ดึงดูดความสนใจของคนนอกเผ่า นอกจากนี้ก็มีนิยายปรัมปราที่กล่าวถึงเหตุผลของการใส่ห่วงที่คออีก   ๒   เรื่อง   เรื่องแรกกล่าวว่าในอดีตกาลภูตผี และวิญญาณเกิดความไม่พอใจพวกปาดองจึงส่งเสือมากัดกินโดยเฉพาะผู้หญิง   บรรพบุรุษปาดองเกรงว่าผู้หญิงจะตายไปจนสูญพันธุ์หมดจึงแก้ปัญหาโดยให้ผู้หญิงใส่เกราะทองเหลืองไว้เพื่อป้องกันเสือกัด   อีกเรื่องหนึ่งกล่าวว่า   เดิมพวกปาดองมีแม่เป็นมังกรและหงส์   จึงต้องใส่ห่วงที่คอเพื่อจะได้มีคอที่ระหง ส่ายไปส่ายมาอย่างสง่างามสมเป็นทายาทของมังกรและหงส์         เหตุผลทางด้านประวัติศาสตร์ก็เล่ากันมาว่า ในอดีตปาดองหรือแลเคอเป็นนักรบผู้กล้าหาญ มีความสัตย์ซื่อถือคำมั่นสัญญายิ่งชีวิต   มีอำนาจมาก   เคยปกครองพม่ามาก่อนแต่สุดท้ายต้องพ่ายแพ้พม่าซึ่งผนึกกำลังกับบังการี   ต้นสกุลชาวบังกลาเทศ   จนต้องอพยพหลบหนีจากถิ่นฐานเดิม   ความพ่ายแพ้นี้เป็นเหตุให้ราชธิดาของผู้นำเผ่านำต้นปาดองซึ่งเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ มีสีเหลืองทองมาพันคอแล้วประกาศว่า   เมื่อแลเคอกลับไปมีอำนาจอีกเมื่อใดจึงจะเอาต้นปาดองที่พันคอออก จากต้นปาดองกลายมาเป็นห่วงทอง สัญลักษณ์ของความพ่ายแพ้และเป็นสิ่งที่เตือนความจำว่า สักวันหนึ่งแลเคอจะต้องกลับไปยิ่งใหญ่อีกครั้ง “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”