ผ้าเช็ดหน้า - ถามตอบที่ Sanook! Guru

        ผ้าสี่เหลี่ยมผืนน้อยที่เราใช้เช็ดหน้าเช็ดมือหรือแม้กระทั่งอ่อยเหยื่อ ซึ่งเป็นวิธีที่ออกจะล้าสมัยเสียแล้ว   ฝรั่งเรียกว่า handkerchief หลายคนจึงสงสัยว่าทำไมเป็น hand หรือเขาจะใช้เช็ดแต่มือ         ในคริสต์ศตวรรษที่ ๕ กะลาสีเรือชาวฝรั่งเศสกลุ่มหนึ่งกลับจากดินแดนทางตะวันออกพร้อมผ้าลินินน้ำหนักเบาผืนใหญ่   ซึ่งพวกเขาได้เห็นชาวนาจีนใช้คลุมศีรษะกันแดด   ผู้หญิงฝรั่งเศสซึ่งชอบการแต่งเนื้อแต่งตัวอยู่แล้ว   นึกชอบใจคุณสมบัติของผ้าลินินจึงดัดแปลงและเปลี่ยนประโยชน์ใช้สอยของผ้า โดยเรียกอาภรณ์สำหรับศีรษะชิ้นใหม่ตามวัตถุประสงค์เดิมว่า |couvrechef|   แปลว่า   |การคลุมศีรษะ|   คนอังกฤษรับเอาการแต่งกายแบบนี้มา และเรียกให้เป็นภาษาอังกฤษว่า   |kerchief|   ต่อมาเนื่องจากคนส่วนใหญ่มักถือผ้าไว้ติดมือมากกว่า จะใช้คลุมศีรษะก็เมื่อออกไปอยู่กลางแจ้งผ้าชนิดนี้จึงกลายเป็น |hand kerchief|         ในระยะแรก |hand kerchief| ยังไม่เป็น |handkerchief|   หรือผ้าเช็ดหน้าอย่างในปัจจุบันเสียทีเดียวที่ประเทศจีน   ผู้ใช้ผ้าคลุมศีรษะคือหญิงชาวนา แต่ในยุโรปกลับเป็นผู้หญิงในสังคมสั้นสูง   ซึ่งอันที่จริงพวกเธอก็ถือร่มกันแดดอยู่แล้ว   ผ้าคลุมศีรษะจึงถือเอาไว้เพื่อเป็นแฟชั่นเสียมากกว่า   ภาพวาดและภาพเขียนในสมัยนั้นจำนวนมากที่เป็นภาพผู้หญิงถือร่มโดยที่ในมืออีกข้างหนึ่งถือผ้าคลุมศีรษะที่ตัดเย็บอย่างประณีตงดงามกรีดกรายไปมา และอาจทำ   |หล่น|   ด้วยความเขินอาย   ต้นคริสต์ศตวรรษที่ ๑๕ ผ้าคลุมศีรษะที่ทำจากผ้าไหมซึ่งบางผืนใช้ด้ายเงินและทองมีราคาแพงมาก   ถึงกับถูกระบุเป็นทรัพย์สินมีค่าไว้ในพินัยกรรมด้วย         ในสมัยพระนางเจ้าอลิซาเบธที่ ๑   แห่งอังกฤษ   จากผ้าลินินก็เริ่มวิวัฒนาการเป็นลูกไม้ปักชื่อย่อของคนรักเป็นตัวหนังสือในพื้นที่ ๔ ตารางนิ้ว มุมผ้าด้านหนึ่งเป็นพู่ห้อย คนเรียกผ้าชนิดนี้ว่า |พู่แห่งรักแท้|   กันอยู่ช่วงหนึ่ง   ฝ่ายสุภาพบุรุษจะจีบผ้าซึ่งมีชื่อย่อภริยาปักอยู่ติดเข้าไว้กับแถบผ้ารอบหมวก   ส่วนสุภาพสตรีก็เหน็บ |พู่แห่งรักแท้|   ที่ได้มาไว้ที่อกเสื้อ         แล้วจากผ้าคลุมศีรษะของหญิงชาวนาจีนกลายมาเป็นผ้าที่เราใช้เช็ดเหงื่อเช็ดน้ำมูกกันตามหน้าที่อย่างในปัจจุบันกันเมื่อไร   ก็คงจะหลังจากที่ผ้าชนิดนี้เข้ามาแพร่หลายในยุโรปไม่นานนัก   แต่ผ้าที่ใช้เช็ดน้ำมูกสมัยนั้นค่อนข้างแตกต่างจากในปัจจุบัน         ตลอดยุคกลาง   คนจัดการให้จมูกของตัวเองโล่งขึ้นด้วยการสั่งน้ำมูกพรืดออกมาในอากาศ   แล้วหาอะไรก็ได้ที่ใกล้มือเช็ดจมูกซึ่งส่วนใหญ่ก็ใช้แขนเสื้อนั้นแหละ ในสมัยโรมัน สถาบันที่ดูแลเรื่องวัฒนธรรมพยายามให้ประชาชนเลิกกิริยาดังกล่าว   คนจึงหันมาใช้ผ้าที่เรียกว่า   sudarium   แปลว่า   ผ้าซับเหงื่อแต่ใช้สำหรับทั้งเช็ดหน้าผากในวันที่อากาศร้อนและสั่งน้ำมูกด้วย   อย่างไรก็ดี   การปฏิบัติเพื่อความสุภาพนี้ก็เสื่อมไปพร้อมอาณาจักรโรมัน         การติเตียนเรื่องการใช้แขนเสื้อเช็ดน้ำมูกมีบันทึกไว้เป็นครั้ง แรกในคริสต์ศตวรรษที่ ๑๖ แต่ไม่ได้ตำหนิเรื่องการสั่งน้ำมูกด้วยวิธีนั้น ซึ่งเป็นช่วงที่เริ่มมีผ้าเช็ดหน้าแล้ว ในปี ค ศ   ๑๕๓๐   อีรัสมัสแห่งรอตเทอร์ดาม   ผู้บันทึกเรื่องราวทางจารีตประเพณีเขียนข้อแนะนำไว้หนังสือมารยาทว่า   “ การเช็ดน้ำมูกด้วยแขนเสื้อเป็นกิริยาที่ไม่สุภาพ   ใช้ผ้าเช็ดหน้าดีกว่า   เชื่อฉันสิ ”   ศตวรรษต่อมาคนก็เริ่มนิยมใช้ผ้าเช็ดหน้าเช็ดน้ำมูกกันมากขึ้น ในคริสต์ศตวรรษที่   ๑๙   มีการค้นพบว่าเชื้อโรคแพร่ในอากาศการใช้ผ้าเช็ดหน้าจึงเป็นที่นิยมกันยิ่งขึ้น         ผืนผ้าที่คนเพียงแต่ถือกรีดกรายติดมือ   จึงได้กลายเป็นผ้าเช็ดหน้าอย่างสมภาคภูมิด้วยประการฉะนี้ “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”